ᱞᱚᱠᱷᱱᱚᱣ: ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱚᱦᱲᱟᱭᱮᱱ ᱛᱟᱞᱟᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱷᱟᱨᱟᱠ ᱠᱚ

ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ, ᱨᱟᱲᱟ ᱜᱮᱭᱟᱱ ᱯᱩᱛᱷᱤ ᱠᱷᱚᱱ
Content deleted Content added
Ramjit Tudu (ᱨᱚᱲ | ᱮᱱᱮᱢ)
ᱠᱟᱛᱷᱟ ᱠᱚ ᱥᱮᱞᱮᱫ
Ramjit Tudu (ᱨᱚᱲ | ᱮᱱᱮᱢ)
ᱫᱷᱟᱹᱲ ᱗᱒: ᱫᱷᱟᱹᱲ ᱗᱒:
ᱯᱟᱹᱨᱩᱠᱷᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱞᱟᱹᱭ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ "ᱞᱚᱠᱱᱚᱣ" ᱵᱟᱝᱢᱟ "ᱞᱚᱠᱷᱱᱚᱣ" ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ''ᱞᱚᱠᱷᱚᱱ'' ᱵᱟᱝᱢᱟ ''ᱞᱚᱠᱷᱢᱚᱬ'' ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱮᱡᱟ ᱟᱠᱟᱱ ᱾ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ [[ᱨᱟᱢᱟᱭᱚᱬ]] ᱠᱟᱹᱦᱱᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱪᱩᱨᱤᱛ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱯᱟᱹᱨᱩᱠᱷᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱞᱟᱹᱭ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱞᱚᱠᱷᱚᱱ ᱟᱜ ᱚᱸᱰᱮ ᱢᱤᱫ ᱨᱟᱡᱽ ᱵᱟᱥᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ "ᱞᱚᱠᱷᱢᱚᱬᱯᱩᱨᱤ" ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱑᱑ ᱟᱱᱟᱜ ᱥᱟᱸᱭᱟᱫᱽ ᱚᱠᱛᱮ ᱫᱚ ᱱᱚᱶᱟ '''ᱞᱚᱠᱷᱚᱱᱯᱩᱨ''' ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ '''ᱞᱚᱠᱷᱱᱚᱣ''' ᱠᱚ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref name="Veena2014">{{cite book |author=Veena Talwar Oldenburg |title=The Making of Colonial Lucknow, 1856–1877 |url=https://books.google.com/books?id=6tP_AwAAQBAJ&pg=PA6 |date=14 July 2014 |publisher=Princeton University Press |isbn=978-1-4008-5630-5 |page=6 }}</ref><ref name="PNas1993">{{cite book |author=P. Nas |title=Urban Symbolism |url=https://books.google.com/books?id=R7-xvYmg3HcC&pg=PA329 |year=1993 |publisher=BRILL |isbn=90-04-09855-0 |page=329 }}</ref>
ᱯᱟᱹᱨᱩᱠᱷᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱞᱟᱹᱭ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ "ᱞᱚᱠᱱᱚᱣ" ᱵᱟᱝᱢᱟ "ᱞᱚᱠᱷᱱᱚᱣ" ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ''ᱞᱚᱠᱷᱚᱱ'' ᱵᱟᱝᱢᱟ ''ᱞᱚᱠᱷᱢᱚᱬ'' ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱮᱡᱟ ᱟᱠᱟᱱ ᱾ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ [[ᱨᱟᱢᱟᱭᱚᱬ]] ᱠᱟᱹᱦᱱᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱪᱩᱨᱤᱛ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱯᱟᱹᱨᱩᱠᱷᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱞᱟᱹᱭ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱞᱚᱠᱷᱚᱱ ᱟᱜ ᱚᱸᱰᱮ ᱢᱤᱫ ᱨᱟᱡᱽ ᱵᱟᱥᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ "ᱞᱚᱠᱷᱢᱚᱬᱯᱩᱨᱤ" ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱑᱑ ᱟᱱᱟᱜ ᱥᱟᱸᱭᱟᱫᱽ ᱚᱠᱛᱮ ᱫᱚ ᱱᱚᱶᱟ '''ᱞᱚᱠᱷᱚᱱᱯᱩᱨ''' ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ '''ᱞᱚᱠᱷᱱᱚᱣ''' ᱠᱚ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref name="Veena2014">{{cite book |author=Veena Talwar Oldenburg |title=The Making of Colonial Lucknow, 1856–1877 |url=https://books.google.com/books?id=6tP_AwAAQBAJ&pg=PA6 |date=14 July 2014 |publisher=Princeton University Press |isbn=978-1-4008-5630-5 |page=6 }}</ref><ref name="PNas1993">{{cite book |author=P. Nas |title=Urban Symbolism |url=https://books.google.com/books?id=R7-xvYmg3HcC&pg=PA329 |year=1993 |publisher=BRILL |isbn=90-04-09855-0 |page=329 }}</ref>


ᱚᱱᱟ ᱞᱮᱠᱟ ᱜᱮ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟ, ᱚᱱᱟ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱫᱚ ''ᱞᱚᱠᱷᱢᱚᱬᱵᱚᱛᱤ'' (Sanskrit: लक्ष्मणवती, ''fortunate'') ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱠᱟᱛᱮ "ᱞᱚᱠᱷᱚᱱᱚᱵᱚᱛᱤ", ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ "ᱞᱚᱠᱷᱱᱚᱣᱛᱤ", ᱚᱱᱠᱟᱛᱮ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱨᱮ "ᱞᱚᱠᱷᱱᱚᱣ" ᱠᱚ ᱧᱩᱢ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾<ref name="Philip2006">{{cite book |author=Philip Lutgendorf Professor of Hindi and Modern Indian Studies University of Iowa |title=Hanuman's Tale : The Messages of a Divine Monkey: The Messages of a Divine Monkey |url=https://books.google.com/books?id=fVFC2Nx-LP8C&pg=PA245 |date=13 December 2006 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-0-19-804220-4 |page=245 }}</ref> ᱮᱱᱛᱮ ᱨᱮᱦᱚᱸ ᱟᱨᱢᱤᱫ ᱞᱮᱠᱟ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟ, ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ "ᱞᱩᱠᱷᱢᱤ" ᱵᱟᱝᱢᱟ "ᱞᱚᱠᱷᱢᱤ" ᱥᱟᱶ ᱡᱩᱲᱟᱹᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱦᱤᱱᱫᱩ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱫᱷᱚᱱ ᱫᱩᱨᱤᱵᱽ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱵᱳᱸᱜᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚ ᱢᱟᱱᱟᱣᱮᱭᱟ ᱚᱠᱛᱚ ᱡᱟᱹᱱᱤ ᱱᱚᱶᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱠᱟᱛᱮ ᱞᱚᱠᱷᱢᱚᱱᱚᱣᱛᱤ, ᱞᱚᱠᱷᱢᱚᱱᱚᱣᱛ, ᱞᱚᱠᱥᱱᱚᱣ ᱟᱨ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱨᱮ ᱞᱚᱠᱷᱱᱚᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ <ref>{{cite book |author=Richard Stephen Charnock |title=Local Etymology: A Derivative Dictionary of Geographical Names |url=https://archive.org/details/localetymologya00chargoog |year=1859 |publisher=Houlston and Wright |page=[https://archive.org/details/localetymologya00chargoog/page/n360 167]}}</ref>


{{^|
A similar theory states that the city was known as ''Lakshmanavati'' (Sanskrit: लक्ष्मणवती, ''fortunate'') after Lakshmana. The name changed to ''Lakhanavati'', then Lakhnauti and finally Lakhnau.<ref name="Philip2006">{{cite book |author=Philip Lutgendorf Professor of Hindi and Modern Indian Studies University of Iowa |title=Hanuman's Tale : The Messages of a Divine Monkey: The Messages of a Divine Monkey |url=https://books.google.com/books?id=fVFC2Nx-LP8C&pg=PA245 |date=13 December 2006 |publisher=Oxford University Press |isbn=978-0-19-804220-4 |page=245 }}</ref> Yet another theory states that the city's name is connected with [[Lakshmi]], the Hindu goddess of wealth. Over time, the name changed to Laksmanauti, Laksmnaut, Lakhsnaut, Lakhsnau and, finally, Lakhnau.<ref>{{cite book |author=Richard Stephen Charnock |title=Local Etymology: A Derivative Dictionary of Geographical Names |url=https://archive.org/details/localetymologya00chargoog |year=1859 |publisher=Houlston and Wright |page=[https://archive.org/details/localetymologya00chargoog/page/n360 167]}}</ref>



{{^|


}}
}}

᱑᱐:᱔᱔, ᱑᱗ ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ ᱒᱐᱒᱐ ᱧᱮᱞᱟᱹᱨᱩ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ

ᱞᱚᱠᱱᱚᱣ
Lucknow
ᱢᱮᱴᱨᱚᱯᱚᱞᱤᱥ
Clockwise from top: ᱵᱟᱰᱟ ᱤᱢᱟᱢᱵᱟᱨᱟ, ᱪᱟᱵᱟᱜ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ, ᱨᱩᱢᱤ ᱫᱟᱹᱨᱵᱟᱡᱟ, ᱦᱚᱡᱨᱟᱛᱜᱟᱱᱡ, ᱞᱟ ᱢᱟᱨᱴᱤᱱᱤᱨᱮ ᱥᱠᱩᱞ, ᱟᱢᱵᱮᱛᱠᱚᱨ ᱢᱮᱢᱚᱨᱤᱟᱞ ᱯᱟᱨᱠ
Clockwise from top: ᱵᱟᱰᱟ ᱤᱢᱟᱢᱵᱟᱨᱟ, ᱪᱟᱵᱟᱜ ᱨᱮᱞᱣᱮ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ, ᱨᱩᱢᱤ ᱫᱟᱹᱨᱵᱟᱡᱟ, ᱦᱚᱡᱨᱟᱛᱜᱟᱱᱡ, ᱞᱟ ᱢᱟᱨᱴᱤᱱᱤᱨᱮ ᱥᱠᱩᱞ, ᱟᱢᱵᱮᱛᱠᱚᱨ ᱢᱮᱢᱚᱨᱤᱟᱞ ᱯᱟᱨᱠ
ᱮᱴᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ: ᱱᱚᱣᱟᱵ ᱥᱚᱦᱚᱨ, ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱚᱱᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ, Constantinople of the East, Shiraz-e-Hind
Coordinates: 26°51′N 80°57′E / 26.850°N 80.950°E / 26.850; 80.950Coordinates: 26°51′N 80°57′E / 26.850°N 80.950°E / 26.850; 80.950
Country ᱥᱤᱧᱚᱛ
ᱯᱚᱱᱚᱛᱩᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ
ᱰᱤᱵᱷᱤᱡᱚᱱᱞᱚᱠᱱᱚᱣ
ᱡᱤᱞᱟᱞᱚᱠᱱᱚᱣ
ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ
 • ᱞᱮᱠᱟᱱMunicipal Corporation
 • ᱪᱟᱪᱞᱟᱣLucknow Municipal Corporation
 • MayorSanyukta Bhatia (BJP)
 • Commissioner, Lucknow DivisionAnil Garg, IAS
 • Inspector General, Lucknow RangeAjay Narain Singh, IPS
 • District Magistrate and CollectorKaushal raj Sharma, IAS
 • Senior Superintendent of PoliceKalanidhi Naithani, IPS
ᱮᱨᱤᱭᱟ [᱑]
 • ᱢᱮᱴᱨᱚᱯᱚᱞᱤᱥ349 ᱠᱤᱢᱤ (135 ᱜᱟᱺᱴ ᱢᱟᱭᱤᱞ)
ᱩᱥᱩᱞ123 ᱢᱤᱴᱚᱨ (404 ᱯᱷᱩᱴ)
ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱥᱮᱨᱢᱟ(2011)[᱒][᱓]
 • ᱢᱮᱴᱨᱚᱯᱚᱞᱤᱥ᱒,᱘᱑᱗,᱑᱐᱕
 • ᱫᱷᱟᱹᱲ ᱮᱞ11th
 • ᱰᱮᱱᱥᱤᱴᱤ8100/ᱠᱤᱢᱤ2 (21000/ᱜᱟᱺᱴ ᱢᱟᱹᱭᱤᱞ)
 • ᱢᱟᱦᱟᱱᱟᱜᱟᱨ[᱔]᱒,᱙᱐᱒,᱙᱒᱐
 • Metro Rank᱑᱒th
Demonym(s)Lakhnawi, Lucknowite
Language
 • OfficialHindi language[᱕]
 • Additional officialUrdu[᱕]
IST (ᱭᱩᱴᱤᱥᱤ+5:30)
ᱯᱤᱱ ᱠᱳᱰ2260xx / 2270xx
Telephone code+91-522
ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱨᱤᱡᱤᱥᱴᱨᱤUP-32
Sex ratio915 ♀/1000 ♂
HDI0.665 [᱖]
ᱣᱮᱵᱽᱥᱟᱭᱤᱴᱢᱩᱠᱷᱭᱟᱹ ᱣᱮᱵᱽᱥᱟᱭᱤᱴ

ᱞᱚᱠᱱᱚᱣ ᱫᱚ ᱩᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱚ ᱢᱩᱫᱽᱨᱮ ᱢᱤᱫᱜᱮᱞ ᱟᱱᱟᱝ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱑᱘ ᱟᱨ ᱑᱙ ᱟᱜ ᱥᱚᱫᱤ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟᱵ ᱠᱚ ᱨᱟᱡᱽ ᱮᱫ ᱛᱟᱦᱮᱱ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱩᱛᱚᱨ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱩᱰᱤ ᱢᱚᱦᱚᱛᱣᱚᱯᱩᱨᱱᱚ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱜᱟᱢ ᱫᱚ ᱢᱮᱱᱟᱭ ᱡᱮ ᱱᱚᱶᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱚᱣᱫᱷᱤ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱢᱟᱲᱟᱝ ᱫᱚ ᱱᱚᱶᱟ ᱚᱣᱫᱷᱤ ᱫᱚ ᱢᱩᱜᱚᱞ ᱥᱟᱥᱚᱱ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱫᱤᱞᱤ ᱥᱚᱞᱛᱚᱱᱚᱛ ᱛᱮ ᱪᱟᱞᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱱ, ᱯᱚᱨᱮ ᱫᱚ ᱱᱚᱶᱟ ᱚᱣᱫᱷᱤ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟᱵ ᱠᱚ ᱮᱢᱟᱫ ᱠᱚᱣᱟ ᱾

ᱧᱩᱢ ᱥᱤᱨᱤᱡᱽ (Etymology)

ᱯᱟᱹᱨᱩᱠᱷᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱞᱟᱹᱭ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ "ᱞᱚᱠᱱᱚᱣ" ᱵᱟᱝᱢᱟ "ᱞᱚᱠᱷᱱᱚᱣ" ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱞᱚᱠᱷᱚᱱ ᱵᱟᱝᱢᱟ ᱞᱚᱠᱷᱢᱚᱬ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱮᱡᱟ ᱟᱠᱟᱱ ᱾ ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱨᱟᱢᱟᱭᱚᱬ ᱠᱟᱹᱦᱱᱤ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱢᱤᱫ ᱪᱩᱨᱤᱛ ᱠᱟᱱᱟᱭ ᱾ ᱯᱟᱹᱨᱩᱠᱷᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱞᱟᱹᱭ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱞᱚᱠᱷᱚᱱ ᱟᱜ ᱚᱸᱰᱮ ᱢᱤᱫ ᱨᱟᱡᱽ ᱵᱟᱥᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ "ᱞᱚᱠᱷᱢᱚᱬᱯᱩᱨᱤ" ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱑᱑ ᱟᱱᱟᱜ ᱥᱟᱸᱭᱟᱫᱽ ᱚᱠᱛᱮ ᱫᱚ ᱱᱚᱶᱟ ᱞᱚᱠᱷᱚᱱᱯᱩᱨ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱞᱚᱠᱷᱱᱚᱣ ᱠᱚ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾[᱗][᱘]

ᱚᱱᱟ ᱞᱮᱠᱟ ᱜᱮ ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟ, ᱚᱱᱟ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱫᱚ ᱞᱚᱠᱷᱢᱚᱬᱵᱚᱛᱤ (Sanskrit: लक्ष्मणवती, fortunate) ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜ ᱠᱟᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱠᱟᱛᱮ "ᱞᱚᱠᱷᱚᱱᱚᱵᱚᱛᱤ", ᱚᱱᱟ ᱛᱟᱭᱚᱢ "ᱞᱚᱠᱷᱱᱚᱣᱛᱤ", ᱚᱱᱠᱟᱛᱮ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱨᱮ "ᱞᱚᱠᱷᱱᱚᱣ" ᱠᱚ ᱧᱩᱢ ᱠᱮᱫᱼᱟ ᱾[᱙] ᱮᱱᱛᱮ ᱨᱮᱦᱚᱸ ᱟᱨᱢᱤᱫ ᱞᱮᱠᱟ ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟ, ᱱᱟᱜᱟᱢ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ "ᱞᱩᱠᱷᱢᱤ" ᱵᱟᱝᱢᱟ "ᱞᱚᱠᱷᱢᱤ" ᱥᱟᱶ ᱡᱩᱲᱟᱹᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸᱭ ᱫᱚ ᱦᱤᱱᱫᱩ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱫᱷᱚᱱ ᱫᱩᱨᱤᱵᱽ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱵᱳᱸᱜᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚ ᱢᱟᱱᱟᱣᱮᱭᱟ ᱾ ᱚᱠᱛᱚ ᱡᱟᱹᱱᱤ ᱱᱚᱶᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱵᱚᱫᱚᱞ ᱠᱟᱛᱮ ᱞᱚᱠᱷᱢᱚᱱᱚᱣᱛᱤ, ᱞᱚᱠᱷᱢᱚᱱᱚᱣᱛ, ᱞᱚᱠᱥᱱᱚᱣ ᱟᱨ ᱢᱩᱪᱟᱹᱫ ᱨᱮ ᱞᱚᱠᱷᱱᱚᱣ ᱮᱱᱟ ᱾ [᱑᱐]



ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ

  1. "Lucknow District Census 2011 Handbook: VILLAGE AND TOWN WISE PRIMARY CENSUS ABSTRACT (PCA)" (PDF). Census of India. p. 47 (pdf) Urban Section. Retrieved 26 April 2018.
  2. "Lucknow District Area and Population". Office of the Registrar General & Census Commissioner, India. Retrieved 16 August 2017.
  3. "Cities having population 1 lakh and above, Census 2011" (PDF). The Registrar General & Census Commissioner, India. Retrieved 25 June 2014.
  4. "Lucknow Urban Region". Census2011 India. p. 2. Retrieved 7 February 2017.
  5. ᱕.᱐ ᱕.᱑ "52nd REPORT OF THE COMMISSIONER FOR LINGUISTIC MINORITIES IN INDIA" (PDF). nclm.nic.in. Ministry of Minority Affairs. p. 49. Archived from the original (PDF) on 25 ᱢᱮ 2017. Retrieved 12 ᱯᱷᱮᱵᱽᱨᱩᱣᱟᱨᱤ 2019. {{cite web}}: Unknown parameter |deadurl= ignored (help)
  6. http://ssca.org.in/media/4_2016_HDI_t1hcMZm.pdf
  7. Veena Talwar Oldenburg (14 July 2014). The Making of Colonial Lucknow, 1856–1877. Princeton University Press. p. 6. ISBN 978-1-4008-5630-5.
  8. P. Nas (1993). Urban Symbolism. BRILL. p. 329. ISBN 90-04-09855-0.
  9. Philip Lutgendorf Professor of Hindi and Modern Indian Studies University of Iowa (13 December 2006). Hanuman's Tale : The Messages of a Divine Monkey: The Messages of a Divine Monkey. Oxford University Press. p. 245. ISBN 978-0-19-804220-4.
  10. Richard Stephen Charnock (1859). Local Etymology: A Derivative Dictionary of Geographical Names. Houlston and Wright. p. 167.