ᱠᱚᱪᱤ: ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱚᱦᱲᱟᱭᱮᱱ ᱛᱟᱞᱟᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱷᱟᱨᱟᱠ ᱠᱚ

ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ, ᱨᱟᱲᱟ ᱜᱮᱭᱟᱱ ᱯᱩᱛᱷᱤ ᱠᱷᱚᱱ
Content deleted Content added
MT731 (ᱨᱚᱲ | ᱮᱱᱮᱢ)
No edit summary
ᱜᱚᱛᱟᱣᱠᱚ: ᱢᱳᱵᱟᱭᱤᱞ ᱛᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱢᱳᱵᱟᱭᱤᱞ ᱳᱭᱮᱵ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ Advanced mobile edit
MT731 (ᱨᱚᱲ | ᱮᱱᱮᱢ)
No edit summary
ᱜᱚᱛᱟᱣᱠᱚ: ᱢᱳᱵᱟᱭᱤᱞ ᱛᱮ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ ᱢᱳᱵᱟᱭᱤᱞ ᱳᱭᱮᱵ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ Advanced mobile edit
ᱫᱷᱟᱹᱲ ᱗᱕: ᱫᱷᱟᱹᱲ ᱗᱕:
}}
}}
'''ᱠᱚᱪᱤ''' ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱢᱼᱯᱟᱪᱮ ᱫᱷᱟᱨᱮ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱢᱩᱬ ᱡᱟᱦᱟᱡᱽ ᱜᱷᱟᱴ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱞᱚᱠᱟᱰᱤᱵᱽ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱫᱚ ᱟᱨᱚᱵᱽ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱴᱷᱟᱶ ᱞᱟᱹᱭᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ [[ᱠᱮᱨᱟᱞᱟ|ᱠᱮᱨᱚᱞ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ [[ᱮᱨᱱᱟᱠᱩᱞᱚᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱤᱭᱟᱹ ᱮᱨᱱᱟᱠᱩᱞᱚᱢ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱠᱚᱪᱤ ᱫᱚ ᱠᱮᱨᱚᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱦᱚᱲ ᱮᱞᱟᱜ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ, ᱱᱚᱣᱟ ᱱᱤᱜᱟᱢ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱙᱔.᱘᱘ ᱜᱟᱺᱴ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱖᱗᱗,᱓᱘᱑ ᱦᱚᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ<ref name="Corporation Stats" /> ᱟᱨ ᱔᱔᱐ ᱜᱟᱺᱴ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱒᱑ ᱞᱟᱠᱷ ᱠᱷᱚᱱ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱜᱩᱴ ᱥᱚᱦᱨᱤ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱮᱨᱚᱞ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱟᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱦᱚᱲ ᱮᱞᱟᱜ ᱢᱟᱦᱟᱱᱚᱜᱽᱨᱤ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟ ᱾ ᱠᱚᱪᱤ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱜᱨᱮᱴᱟᱨ ᱠᱚᱪᱤᱱ ᱴᱚᱴᱷᱟ<ref>{{cite web|url=http://www.urbanindia.nic.in/programme/ud/presentations/banglore/Kochi_region.pdf |title=Urban Sector Kerala |access-date=12 November 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323132153/http://www.urbanindia.nic.in/programme/ud/presentations/banglore/Kochi_region.pdf |archive-date=23 March 2012 }}</ref><ref>{{cite news | url=http://www.hindu.com/2010/09/20/stories/2010092058650300.htm | work=The Hindu | title=Steps to control pollution in Greater Kochi area mooted | date=20 September 2010 | url-status=live | archive-url=https://web.archive.org/web/20130906195839/http://www.hindu.com/2010/09/20/stories/2010092058650300.htm |archive-date=6 September 2013 | df=dmy-all }}</ref> ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱸ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱤᱭᱟᱹ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱤᱫᱤ ᱛᱮ ᱴᱤᱭᱟᱨ ᱼ ᱒ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱤᱞᱟᱥᱤᱯᱷᱤᱞᱰ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱟᱵᱚᱱᱤᱡ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱩᱢᱩᱴ ᱠᱚᱪᱤ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱱᱤᱜᱟᱢ ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱫᱚ ᱑᱙᱖᱗ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱧᱮᱞ ᱵᱟᱨᱟ ᱭᱤᱡ ᱵᱮᱭᱫᱷᱟᱱᱤᱠ ᱠᱩᱢᱩᱴ ᱜᱨᱮᱴᱟᱨ ᱰᱮᱵᱽᱞᱚᱢᱮᱸᱴ ᱚᱴᱚᱨᱤᱴᱤ<ref>{{cite web|url=http://www.gcdaonline.com/ |title=GCDA - Greater Cochin Development Authority |access-date=5 April 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150328234500/http://www.gcdaonline.com/ |archive-date=28 March 2015 }}</ref> (GCDA) ᱟᱨ ᱜᱚᱥᱨᱤ ᱫᱤᱯ ᱜᱩᱴ ᱰᱮᱵᱽᱞᱚᱢᱮᱸᱴ ᱚᱴᱚᱨᱤᱴᱤ (GIDA) ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web |url=http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.pdf |title=Indian Census 2011 list of cities |access-date=5 June 2017 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20111113152754/http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.pdf |archive-date=13 November 2011 }}</ref>
'''ᱠᱚᱪᱤ''' ᱫᱚ [[ᱥᱤᱧᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱢᱼᱯᱟᱪᱮ ᱫᱷᱟᱨᱮ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱢᱩᱬ ᱡᱟᱦᱟᱡᱽ ᱜᱷᱟᱴ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱞᱚᱠᱟᱰᱤᱵᱽ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱫᱚ ᱟᱨᱚᱵᱽ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱴᱷᱟᱶ ᱞᱟᱹᱭᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ [[ᱠᱮᱨᱟᱞᱟ|ᱠᱮᱨᱚᱞ]] ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ [[ᱮᱨᱱᱟᱠᱩᱞᱚᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ]] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱤᱭᱟᱹ ᱮᱨᱱᱟᱠᱩᱞᱚᱢ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱠᱚᱪᱤ ᱫᱚ ᱠᱮᱨᱚᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱦᱚᱲ ᱮᱞᱟᱜ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ, ᱱᱚᱣᱟ ᱱᱤᱜᱟᱢ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱙᱔.᱘᱘ ᱜᱟᱺᱴ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱖᱗᱗,᱓᱘᱑ ᱦᱚᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ<ref name="Corporation Stats" /> ᱟᱨ ᱔᱔᱐ ᱜᱟᱺᱴ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱒᱑ ᱞᱟᱠᱷ ᱠᱷᱚᱱ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱜᱩᱴ ᱥᱚᱦᱨᱤ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱮᱨᱚᱞ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱟᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱦᱚᱲ ᱮᱞᱟᱜ ᱢᱟᱦᱟᱱᱚᱜᱽᱨᱤ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟ ᱾ ᱠᱚᱪᱤ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱜᱨᱮᱴᱟᱨ ᱠᱚᱪᱤᱱ ᱴᱚᱴᱷᱟ<ref>{{cite web|url=http://www.urbanindia.nic.in/programme/ud/presentations/banglore/Kochi_region.pdf |title=Urban Sector Kerala |access-date=12 November 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323132153/http://www.urbanindia.nic.in/programme/ud/presentations/banglore/Kochi_region.pdf |archive-date=23 March 2012 }}</ref><ref>{{cite news | url=http://www.hindu.com/2010/09/20/stories/2010092058650300.htm | work=The Hindu | title=Steps to control pollution in Greater Kochi area mooted | date=20 September 2010 | url-status=live | archive-url=https://web.archive.org/web/20130906195839/http://www.hindu.com/2010/09/20/stories/2010092058650300.htm |archive-date=6 September 2013 | df=dmy-all }}</ref> ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱸ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱤᱭᱟᱹ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱤᱫᱤ ᱛᱮ ᱴᱤᱭᱟᱨ ᱼ ᱒ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱤᱞᱟᱥᱤᱯᱷᱤᱞᱰ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱟᱵᱚᱱᱤᱡ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱩᱢᱩᱴ ᱠᱚᱪᱤ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱱᱤᱜᱟᱢ ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱫᱚ ᱑᱙᱖᱗ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱧᱮᱞ ᱵᱟᱨᱟ ᱭᱤᱡ ᱵᱮᱭᱫᱷᱟᱱᱤᱠ ᱠᱩᱢᱩᱴ ᱜᱨᱮᱴᱟᱨ ᱰᱮᱵᱽᱞᱚᱢᱮᱸᱴ ᱚᱴᱚᱨᱤᱴᱤ<ref>{{cite web|url=http://www.gcdaonline.com/ |title=GCDA - Greater Cochin Development Authority |access-date=5 April 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150328234500/http://www.gcdaonline.com/ |archive-date=28 March 2015 }}</ref> (GCDA) ᱟᱨ ᱜᱚᱥᱨᱤ ᱫᱤᱯ ᱜᱩᱴ ᱰᱮᱵᱽᱞᱚᱢᱮᱸᱴ ᱚᱴᱚᱨᱤᱴᱤ (GIDA) ᱠᱟᱱᱟ ᱾<ref>{{cite web |url=http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.pdf |title=Indian Census 2011 list of cities |access-date=5 June 2017 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20111113152754/http://www.censusindia.gov.in/2011-prov-results/paper2/data_files/India2/Table_3_PR_UA_Citiees_1Lakh_and_Above.pdf |archive-date=13 November 2011 }}</ref>

==ᱪᱷᱟᱹᱴᱭᱟᱹᱨ==


==ᱱᱟᱜᱟᱢ==


==ᱚᱛᱱᱚᱜ ᱟᱨ ᱦᱚᱭ ᱫᱟᱜ==


==ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱟᱹᱨᱤ==


==ᱦᱮᱡ ᱥᱮᱱ==


==ᱦᱚᱲ ᱮᱞ==


==ᱟᱹᱨᱤ ᱪᱟᱹᱞᱤ==

==ᱥᱮᱪᱮᱫ==

᱑᱒:᱑᱑, ᱒᱒ ᱯᱷᱮᱵᱽᱨᱩᱣᱟᱨᱤ ᱒᱐᱒᱑ ᱧᱮᱞᱟᱹᱨᱩ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ

ᱠᱚᱪᱤ
ᱠᱚᱪᱤᱱ
ᱢᱮᱴᱨᱚᱯᱚᱞᱤᱥ
Clockwise from top: Marine Drive Skyline, Chinese Fishing Nets at Fort Kochi, Cochin Shipyard, Queen's Way, Hill Palace, InfoPark
ᱮᱴᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ: Queen of the Arabian Sea[᱑][᱒]
ᱠᱚᱪᱤ is located in India
ᱠᱚᱪᱤ
ᱠᱚᱪᱤ
Coordinates: 9°58′N 76°17′E / 9.97°N 76.28°E / 9.97; 76.28Coordinates: 9°58′N 76°17′E / 9.97°N 76.28°E / 9.97; 76.28
ᱫᱤᱥᱚᱢᱥᱤᱧᱚᱛ
ᱯᱚᱱᱚᱛᱠᱮᱨᱟᱞᱟ
ᱦᱚᱱᱚᱛᱮᱨᱱᱟᱠᱩᱞᱚᱢ
Formed᱑ ᱟᱯᱨᱤᱞ ᱑᱙᱕᱘[᱓]
ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ
 • ᱞᱮᱠᱟᱱᱱᱚᱜᱚᱨ ᱱᱤᱜᱟᱢ
 • ᱪᱟᱪᱞᱟᱣᱠᱚᱪᱤ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱱᱤᱜᱟᱢ
 • ᱢᱮᱭᱟᱨᱮᱢ ᱟᱱᱤᱞᱠᱩᱢᱟᱨ (CPI(M))
 • ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱠᱚᱢᱤᱥᱱᱚᱨᱵᱤᱡᱚᱭ ᱥᱟᱠᱷᱟᱨᱮ IPS
ᱮᱨᱤᱭᱟ [᱔]
 • ᱢᱮᱴᱨᱚᱯᱚᱞᱤᱥ94.88 ᱠᱤᱢᱤ (36.63 ᱜᱟᱺᱴ ᱢᱟᱭᱤᱞ)
 • ᱱᱟᱜᱟᱨ[᱕]440 ᱠᱤᱢᱤ (170 ᱜᱟᱺᱴ ᱢᱟᱭᱤᱞ)
ᱩᱥᱩᱞ0 ᱢᱤᱴᱚᱨ (0 ᱯᱷᱩᱴ)
ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱥᱮᱨᱢᱟ(᱒᱐᱑᱑)[᱔]
 • ᱢᱮᱴᱨᱚᱯᱚᱞᱤᱥ᱖᱗᱗,᱓᱗᱑
 • ᱰᱮᱱᱥᱤᱴᱤ7100/ᱠᱤᱢᱤ2 (18000/ᱜᱟᱺᱴ ᱢᱟᱹᱭᱤᱞ)
 • ᱢᱟᱦᱟᱱᱟᱜᱟᱨ[᱖]᱒,᱑᱑᱙,᱗᱒᱔
Demonym(s)ᱠᱚᱪᱤᱱᱤᱛᱮ[᱗][᱘]
ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ
 • ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤᱢᱚᱞᱟᱭᱟᱞᱚᱢ, ᱤᱝᱞᱤᱥ
IST (ᱭᱩᱴᱤᱥᱤ+5:30)
ᱯᱤᱱ ᱠᱳᱰ᱖᱘᱒ XXX, ᱖᱘᱓ XXX
ᱮᱨᱤᱭᱟ ᱠᱳᱰ(ᱠᱚ)+᱙᱑-᱔᱘᱔
ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱨᱤᱡᱤᱥᱴᱨᱤKL-7, KL-39, KL-41, KL-42, KL-43, KL-63
ᱠᱚᱨᱴ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲᱠᱮᱨᱚᱞ ᱦᱟᱭ ᱠᱚᱨᱴ
Coastline48 kilometres (30 mi)
ᱡᱟᱱᱟᱝ ᱡᱟᱹᱱᱤ᱑᱐᱒᱘ /♀ /᱑᱐᱐᱐
ᱥᱮᱪᱮᱫ᱙᱘.᱕%
Development AgencyGCDA, GIDA
ClimateAm (Köppen)
Precipitation3,228.3 millimetres (127.10 in)
ᱣᱮᱵᱽᱥᱟᱭᱤᱴcochinmunicipalcorporation.kerala.gov.in

ᱠᱚᱪᱤ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱢᱼᱯᱟᱪᱮ ᱫᱷᱟᱨᱮ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱢᱩᱬ ᱡᱟᱦᱟᱡᱽ ᱜᱷᱟᱴ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱞᱚᱠᱟᱰᱤᱵᱽ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱫᱚ ᱟᱨᱚᱵᱽ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱴᱷᱟᱶ ᱞᱟᱹᱭᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱮᱨᱚᱞ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱮᱨᱱᱟᱠᱩᱞᱚᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱤᱭᱟᱹ ᱮᱨᱱᱟᱠᱩᱞᱚᱢ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱠᱚᱪᱤ ᱫᱚ ᱠᱮᱨᱚᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱦᱚᱲ ᱮᱞᱟᱜ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱫᱷᱟᱹᱵᱤᱡ, ᱱᱚᱣᱟ ᱱᱤᱜᱟᱢ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱙᱔.᱘᱘ ᱜᱟᱺᱴ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱖᱗᱗,᱓᱘᱑ ᱦᱚᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ[᱔] ᱟᱨ ᱔᱔᱐ ᱜᱟᱺᱴ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱒᱑ ᱞᱟᱠᱷ ᱠᱷᱚᱱ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱜᱩᱴ ᱥᱚᱦᱨᱤ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱠᱮᱨᱚᱞ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱟᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱦᱚᱲ ᱮᱞᱟᱜ ᱢᱟᱦᱟᱱᱚᱜᱽᱨᱤ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟ ᱾ ᱠᱚᱪᱤ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱜᱨᱮᱴᱟᱨ ᱠᱚᱪᱤᱱ ᱴᱚᱴᱷᱟ[᱙][᱑᱐] ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱸ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱱᱤᱭᱟᱹ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱤᱫᱤ ᱛᱮ ᱴᱤᱭᱟᱨ ᱼ ᱒ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱤᱞᱟᱥᱤᱯᱷᱤᱞᱰ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱟᱵᱚᱱᱤᱡ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱨᱤᱱᱤᱡ ᱠᱩᱢᱩᱴ ᱠᱚᱪᱤ ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱱᱤᱜᱟᱢ ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱫᱚ ᱑᱙᱖᱗ ᱥᱟᱞ ᱨᱮ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ, ᱟᱨ ᱱᱚᱣᱟ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱧᱮᱞ ᱵᱟᱨᱟ ᱭᱤᱡ ᱵᱮᱭᱫᱷᱟᱱᱤᱠ ᱠᱩᱢᱩᱴ ᱜᱨᱮᱴᱟᱨ ᱰᱮᱵᱽᱞᱚᱢᱮᱸᱴ ᱚᱴᱚᱨᱤᱴᱤ[᱑᱑] (GCDA) ᱟᱨ ᱜᱚᱥᱨᱤ ᱫᱤᱯ ᱜᱩᱴ ᱰᱮᱵᱽᱞᱚᱢᱮᱸᱴ ᱚᱴᱚᱨᱤᱴᱤ (GIDA) ᱠᱟᱱᱟ ᱾[᱑᱒]

ᱪᱷᱟᱹᱴᱭᱟᱹᱨ

ᱱᱟᱜᱟᱢ

ᱚᱛᱱᱚᱜ ᱟᱨ ᱦᱚᱭ ᱫᱟᱜ

ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱟᱹᱨᱤ

ᱦᱮᱡ ᱥᱮᱱ

ᱦᱚᱲ ᱮᱞ

ᱟᱹᱨᱤ ᱪᱟᱹᱞᱤ

ᱥᱮᱪᱮᱫ

  1. K. C. Sivaramakrishnan (2006). People's Participation in Urban Governance. Concept Publishing Company. p. 156. ISBN 81-8069-326-0. Archived from the original on 8 ᱯᱷᱮᱵᱽᱨᱩᱣᱟᱨᱤ 2016.
  2. Ganesh Kumar (ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ 2010). Modern General Knowledge. Upkar Prakashan. p. 194. ISBN 978-81-7482-180-5. Archived from the original on 6 ᱯᱷᱮᱵᱽᱨᱩᱣᱟᱨᱤ 2016.
  3. ᱛᱩᱢᱟᱹᱞ ᱦᱩᱲᱟᱹᱜ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named ernakulam.nic.in
  4. ᱔.᱐ ᱔.᱑ ᱔.᱒ "Profile of Kochi". Kochi Municipal Corporation. Retrieved 15 August 2018.
  5. "Demographia World Urban Areas" (PDF). demographia.com. Archived (PDF) from the original on 5 August 2011.
  6. "Urban Agglomerations/Cities having population 1 million and above" (PDF). Office of the Registrar General & Census Commissioner, India. Archived (PDF) from the original on 15 December 2011.
  7. Sadasivan, S.N. (2005). Territorial Integration. Political and Administrative Integration of Princely States. Mittal Publications. p. 64. ISBN 9788170999683.
  8. Menon, K.P.S. (23 January 1977). "My Kerala". Sunday. Vol. 4, no. 44. Ananda Bazar. p. 31.
  9. "Urban Sector Kerala" (PDF). Archived from the original (PDF) on 23 March 2012. Retrieved 12 November 2012.
  10. "Steps to control pollution in Greater Kochi area mooted". The Hindu. 20 ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ 2010. Archived from the original on 6 ᱥᱮᱯᱴᱮᱢᱵᱚᱨ 2013.
  11. "GCDA - Greater Cochin Development Authority". Archived from the original on 28 March 2015. Retrieved 5 April 2015.
  12. "Indian Census 2011 list of cities" (PDF). Archived (PDF) from the original on 13 November 2011. Retrieved 5 June 2017.