ᱢᱟᱱᱤᱞᱟ

ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ, ᱨᱟᱲᱟ ᱜᱮᱭᱟᱱ ᱯᱩᱛᱷᱤ ᱠᱷᱚᱱ
ᱢᱟᱱᱤᱞᱟ
Maynilà
ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱟᱨ highly urbanized city
Lungsod ng Maynilà
(ᱢᱟᱱᱤᱞᱟ ᱱᱟᱜᱟᱨ)
Flag of ᱢᱟᱱᱤᱞᱟ
Flag
ᱚᱯᱷᱤᱥᱤᱭᱟᱞ ᱢᱟᱨᱠᱷᱟ ᱢᱟᱱᱤᱞᱟ
ᱥᱤᱞ
ᱮᱴᱟᱜ ᱧᱩᱛᱩᱢ: Pearl of the Orient[᱑]
ᱡᱚᱥ: Manila, God First
Map of Metro Manila showing the location of the city of Manila
Map of Metro Manila showing the location of the city of Manila
OpenStreetMap
Map
ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱯᱷᱤᱞᱤᱯᱟᱭᱤᱱ
ᱴᱚᱴᱷᱟᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱴᱚᱴᱷᱟ
Congressional District᱑ ᱠᱷᱚᱱ ᱖ ᱭᱟᱱ ᱦᱚᱱᱚᱛ, ᱢᱟᱱᱤᱞᱟ
Administrative District᱑᱖ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱦᱚᱱᱚᱛ
ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ᱑᱓ ᱥᱟᱭ ᱟᱨ ᱞᱟᱦᱟ
Sultanate of Brunei (Rajahnate of Maynila)1500s
Spanish Manila᱒᱔ ᱡᱩᱱ ᱑᱕᱗᱑
City Charter᱓᱑ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱑᱙᱐᱑
Highly Urbanized City᱒᱒ ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ ᱑᱙᱗᱙
Barangays896
ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ[᱒]
 • ᱞᱮᱠᱟᱱSangguniang Panlungsod
 • MayorFrancisco "Isko Moreno" Domagoso (NUP/Asenso Manileño)
 • Vice MayorDr. Ma. Sheilah "Honey Lacuna" Pangan (NUP/Asenso Manileño)
 • City Representatives
 • City Council
 • Electorate1,065,149 voters (᱒᱐᱑᱙)
ᱮᱨᱤᱭᱟ [᱓][᱔]
 • City42.88 ᱠᱤᱢᱤ (16.56 ᱜᱟᱺᱴ ᱢᱟᱭᱤᱞ)
ᱥᱟᱦᱟᱨ • ᱱᱟᱜᱟᱨ1474.82 ᱠᱤᱢᱤ (569.43 ᱜᱟᱺᱴ ᱢᱟᱭᱤᱞ)
 • ᱱᱟᱜᱟᱨ619.57 ᱠᱤᱢᱤ (239.22 ᱜᱟᱺᱴ ᱢᱟᱭᱤᱞ)
ᱩᱥᱩᱞ3.1 m (10.2 sq mi) ᱢᱤᱴᱚᱨ (Bad rounding hereFormatting error: invalid input when rounding ᱯᱷᱩᱴ)
ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱥᱮᱨᱢᱟ(᱒᱐᱑᱕ ᱦᱚᱲᱞᱮᱠᱷᱟ)[᱕]
 • City᱑,᱗᱘᱐,᱑᱔᱘
 • ᱰᱮᱱᱥᱤᱴᱤ41515/ᱠᱤᱢᱤ2 (107520/ᱜᱟᱺᱴ ᱢᱟᱹᱭᱤᱞ)
 • ᱱᱟᱜᱟᱨ᱒᱒,᱗᱑᱐,᱐᱐᱐[᱖]
 • ᱢᱟᱦᱟᱱᱟᱜᱟᱨ᱑᱒,᱘᱗᱗,᱒᱕᱓
 • ᱢᱟᱦᱟᱱᱟᱜᱟᱨ ᱰᱮᱱᱥᱤᱴᱤ20785/ᱠᱤᱢᱤ2 (53830/ᱜᱟᱺᱴ ᱢᱟᱹᱭᱤᱞ)
 • Households᱔᱐᱙,᱙᱘᱗
Demonym(s)English: Manileño, Manilan;
Spanish: manilense,[᱗] manileño(-a)
Filipino: Manileño(-a), Manilenyo(-a), Taga-Maynila
Economy
 • Income_classspecial city income class
 • Poverty incidence5.71% (2015)[᱘]
 • HDI0.773[᱙]high (2018)
 • Revenue₱10,154,964,750.07 (2016)
 • GDPUS $182.8 billion
Utilities
 • ElectricityMERALCO
 • WaterMaynilad (Majority)
Manila Water (Santa Ana and San Andres)
PST (ᱭᱩᱴᱤᱥᱤ+8)
ᱯᱤᱱ ᱠᱳᱰ+900 – 1-096
PSGC133900000
IDD : area code +63 (0)2
Time zoneUTC+8 (PST)
Native languagesᱛᱟᱜᱟᱞᱚᱜ
CurrencyPhilippine peso (₱)
ᱣᱮᱵᱽᱥᱟᱭᱤᱴwww.manila.gov.ph

ᱢᱟᱱᱤᱞᱟ ( /məˈnɪlə/, ᱛᱟᱜᱟᱞᱚᱜᱺ Maynilà, ᱪᱷᱟᱸᱪ:IPA-tl) ᱚᱯᱷᱤᱥᱤᱭᱟᱞᱤ ᱢᱟᱱᱤᱞᱟ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱫᱚ ᱯᱷᱤᱞᱤᱯᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱓᱑ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱑᱙᱐᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ "ᱯᱷᱤᱞᱤᱯᱟᱭᱤᱱ ᱠᱚᱢᱤᱥᱚᱱ ᱠᱟᱹᱱᱩᱱ" ᱫᱟᱲᱮ ᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱦᱩᱭ ᱞᱮᱱᱟ ᱟᱨ ᱑᱘ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱑᱙᱔᱙ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮ ᱟᱹᱯᱱᱟᱹᱛ ᱫᱷᱟᱨᱟ ᱔᱐᱙ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱚᱴᱚᱱᱚᱢᱤ ᱮ ᱧᱟᱢ ᱠᱮᱫᱟ᱾[᱑᱐] ᱢᱮᱠᱥᱤᱠᱚ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱟᱨ ᱢᱟᱫᱽᱨᱤᱫᱽ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱞᱮᱠᱟ ᱜᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱦᱚ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱮᱜᱮᱛᱤᱭᱟᱹ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱢᱮᱱ ᱡᱩᱛᱩᱜᱼᱟ᱾ ᱪᱮᱫᱟᱜ ᱥᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱯᱨᱚᱥᱟᱱᱛ ᱢᱟᱦᱟᱫᱚᱨᱭᱟ ᱨᱮ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱟᱨ ᱥᱯᱮᱱᱤᱥ ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱠᱚ ᱛᱟᱞᱟ ᱵᱮᱯᱟᱨᱼᱵᱟᱱᱤᱡᱽ ᱦᱚᱨᱛᱮ ᱡᱚᱯᱨᱟᱣ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ᱾[᱑᱑] ᱢᱟᱱᱤᱞᱟ ᱫᱚ ᱟᱨᱦᱚ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱱᱜᱟ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱥᱟᱪᱟᱨᱦᱮ ᱦᱚᱭᱵᱟᱹᱨᱰᱩ ᱮᱞᱟᱝᱼᱚᱨᱥᱚᱝ (natural disaster-afflicted) ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱯᱟᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱴᱚᱠᱭᱚ ᱛᱟᱭᱚᱢ᱾[᱑᱒] ᱮᱱᱛᱮᱨᱮᱦᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱥᱟᱢᱟᱝ-ᱠᱚᱧᱮ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱡᱟᱹᱛᱤ ᱦᱚᱲᱮᱞ ᱟᱨ ᱠᱤᱥᱟᱹᱬ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱠᱚ ᱢᱩᱫ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟ᱾[᱑᱓]

ᱧᱩᱛᱩᱢ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱢᱟᱭᱱᱤᱞᱟ (Maynilà), ᱫᱚ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱯᱦᱤᱞᱤᱯᱤᱱᱳ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱢᱟᱭ-ᱱᱤᱞᱟ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱮᱡᱽ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱢᱮᱱᱮᱫ ᱫᱚ "ᱡᱟᱦᱟᱨᱮ ᱱᱤᱞ ᱧᱟᱢᱚᱜ-ᱟ"᱾ ᱱᱤᱞᱟ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱥᱚᱝᱠᱨᱤᱛ ᱟᱹᱲᱟᱹ ᱱᱤᱞᱚ ((नील) ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱮᱡᱽ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱱᱚᱣᱟ ᱢᱮᱱᱮᱫ ᱫᱚ ᱱᱤᱞ, ᱟᱨᱦᱚ ᱵᱟᱹᱨᱛᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱢᱮᱱᱮᱫ ᱫᱚ ᱱᱟᱱᱟᱦᱩᱱᱟᱹᱲ ᱫᱟᱨᱮ ᱡᱟᱦᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱨᱚᱝ ᱩᱰᱩᱜᱟᱜ᱾ ᱢᱟᱭᱞᱤᱱᱟ ᱧᱩᱛᱩᱢ ᱫᱚ ᱟᱹᱛᱩ ᱟᱥᱮᱯᱟᱥᱮ ᱱᱤᱞ ᱟᱨᱡᱟᱣ ᱫᱟᱨᱮ ᱟᱨ ᱵᱟᱝᱠᱷᱟᱱ ᱱᱤᱞ ᱵᱮᱯᱟᱨ ᱴᱟᱶ ᱦᱚᱭᱮ ᱵᱩᱡᱷᱟᱣ ᱦᱚᱪᱚᱭᱟ᱾

ᱱᱟᱜᱟᱢ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱚᱛᱱᱚᱜ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

International Space Station photo of Manila (just left of center) and surrounding cities

ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱚᱛᱦᱟᱥᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱑᱓᱐᱐ ᱠᱤᱞᱳᱢᱤᱴᱟᱨ (᱘᱑᱐ ᱢᱟᱭᱤᱞ) ᱥᱟᱹᱜᱤᱧ ᱞᱩᱡᱚᱱ ᱟᱨᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱯᱟᱪᱮ ᱟᱨ ᱢᱟᱱᱤᱞᱟ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱟᱨᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱱᱟᱠᱷᱟ ᱨᱮ ᱱᱚᱣᱟ ᱢᱟᱱᱤᱞᱟ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ᱾ ᱢᱟᱱᱤᱞᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱥᱟᱪᱟᱨᱦᱮ ᱫᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱱᱚᱰᱮᱱᱟᱜ ᱵᱟᱵᱟᱧᱪᱟᱣ ᱵᱚᱱᱫᱚᱨ (protected harbor) ᱡᱟᱦᱟ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱱᱚᱣᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜ-ᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱮᱨᱟ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱱᱟᱲᱟᱭᱚᱜ-ᱟ᱾ ᱯᱟᱥᱤᱜ ᱜᱟᱰᱟ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱛᱟᱞᱟ ᱛᱮ ᱟᱛᱳ ᱪᱟᱞᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱡᱟᱦᱟ ᱫᱚ ᱱᱚᱣᱟ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱮᱛᱚᱢ ᱟᱨ ᱠᱚᱧᱮ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱦᱟᱹᱴᱤᱝ ᱨᱮᱭ ᱦᱟᱹᱴᱤᱝ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾

ᱢᱟᱱᱟᱞᱤ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱨᱮ ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱦᱟᱹᱥᱩᱲ

ᱦᱚᱭ ᱦᱤᱥᱤᱫ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱵᱚᱱᱫᱚᱨ ᱚᱱᱪᱚᱞ, ᱢᱟᱱᱟᱞᱤ (᱑᱙᱘᱑–᱒᱐᱑᱐, extremes ᱑᱘᱘᱕–᱒᱐᱑᱒)ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱭᱼᱦᱤᱥᱤᱫ ᱵᱟᱵᱚᱛ ᱠᱟᱛᱷᱟ
ᱪᱟᱸᱫᱚ ᱡᱟᱱ ᱯᱷᱮᱵᱽ ᱢᱟᱨᱪ ᱮᱯᱨᱤᱞ ᱢᱮᱹ ᱡᱩᱱ ᱡᱩᱞᱟᱭ ᱟᱜᱚᱥᱴ ᱥᱮᱯ ᱚᱠᱴᱚ ᱱᱚᱵᱷᱮ ᱰᱤᱥᱮ ᱥᱮᱨᱢᱟ
ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱨᱮᱠᱳᱨᱰ °ᱥᱮ (°ᱯᱷᱟ) 36.5
(97.7)
35.6
(96.1)
36.8
(98.2)
38.0
(100.4)
38.6
(101.5)
37.6
(99.7)
36.5
(97.7)
35.6
(96.1)
35.3
(95.5)
35.8
(96.4)
35.6
(96.1)
34.6
(94.3)
38.6
(101.5)
ᱮᱵᱷᱚᱨᱮᱡᱽ ᱪᱮᱛᱟᱱ °ᱥᱮ (°ᱯᱷᱟ) 29.6
(85.3)
30.6
(87.1)
32.1
(89.8)
33.5
(92.3)
33.2
(91.8)
32.2
(90.0)
31.2
(88.2)
30.8
(87.4)
31.0
(87.8)
31.1
(88.0)
30.9
(87.6)
29.8
(85.6)
31.3
(88.3)
ᱫᱤᱱᱟᱹᱢ ᱮᱵᱷᱚᱨᱮᱡᱽ °ᱥᱮ (°ᱥᱮ) 26.7
(80.1)
27.4
(81.3)
28.7
(83.7)
30.1
(86.2)
30.0
(86.0)
29.3
(84.7)
28.5
(83.3)
28.3
(82.9)
28.4
(83.1)
28.4
(83.1)
28.0
(82.4)
27.0
(80.6)
28.4
(83.1)
ᱮᱵᱷᱚᱨᱮᱡᱽ ᱞᱟᱛᱟᱨ °ᱥᱮ (°ᱯᱷᱟ) 23.8
(74.8)
24.2
(75.6)
25.3
(77.5)
26.6
(79.9)
26.9
(80.4)
26.4
(79.5)
25.9
(78.6)
25.8
(78.4)
25.7
(78.3)
25.7
(78.3)
25.1
(77.2)
24.2
(75.6)
25.5
(77.9)
ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱡᱚᱢ ᱨᱮᱠᱳᱨᱰ °ᱥᱮ (°ᱯᱷᱟ) 14.5
(58.1)
15.6
(60.1)
16.2
(61.2)
17.2
(63.0)
20.0
(68.0)
20.1
(68.2)
19.4
(66.9)
18.0
(64.4)
20.2
(68.4)
19.5
(67.1)
16.8
(62.2)
15.7
(60.3)
14.5
(58.1)
ᱮᱵᱷᱚᱨᱮᱡᱽ ᱫᱟᱜᱼᱡᱟᱹᱲᱤ ᱢᱤᱢᱤ (ᱤᱧᱪᱤ) 17.3
(0.68)
14.2
(0.56)
15.8
(0.62)
23.7
(0.93)
147.2
(5.80)
253.5
(9.98)
420.5
(16.56)
432.4
(17.02)
355.1
(13.98)
234.8
(9.24)
121.7
(4.79)
67.4
(2.65)
᱒,᱑᱐᱓.᱖
(82.82)
ᱮᱵᱷᱚᱨᱮᱡᱽ ᱫᱟᱜᱼᱡᱟᱹᱲᱤ ᱢᱟᱦᱟᱸ (≥ 0.1 mm) 4 3 3 4 10 17 21 21 20 17 12 7 139
ᱮᱵᱷᱚᱨᱮᱡᱽ relative humidity (%) 72 69 67 66 71 76 79 81 80 78 75 74 74
ᱮᱵᱷᱚᱨᱮᱡᱽ ᱪᱟᱸᱫᱚᱠᱤᱭᱟᱹ ᱥᱤᱛᱩᱝ ᱚᱠᱛᱚ 177 198 226 258 223 162 133 133 132 158 153 152 ᱒,᱑᱐᱕
ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱑: PAGASA[᱑᱔][᱑᱕]
ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱒: Danish Meteorological Institute (sun, 1931–1960)[᱑᱖]

ᱰᱮᱢᱚᱜᱽᱨᱟᱯᱷᱤ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱨᱮᱫ:0338jfSanta Cruz Escolta Binondo Streets Manila Heritage Landmarksfvf 01.JPG
Binondo, established in 1594, is the world's oldest Chinatown.
People flocking the street market at Plaza Miranda.

᱒᱐᱑᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱦᱚᱲᱞᱮᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱨᱮ ᱑,᱗᱘᱐,᱑᱔᱘ ᱜᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ, ᱡᱟᱦᱟ ᱫᱚ ᱯᱷᱤᱞᱤᱯᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ ᱢᱟᱱᱤᱞᱟ ᱫᱚ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱟᱱᱟᱢ ᱠᱷᱚᱱ ᱴᱟᱶᱦᱮᱸ ᱦᱚᱲᱮᱞ (densely populated) ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱒᱐᱑᱕ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱦᱤᱥᱟᱹᱵᱽ ᱛᱮ ᱱᱚᱰᱮ ᱔᱑,᱕᱑᱕ ᱜᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱢᱤᱫ ᱠᱤᱢᱤ² ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱾

ᱠᱟᱹᱣᱰᱤᱟᱹᱨᱤ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

Aerial view of Binondo, the city's Chinatown and business district.

ᱢᱮᱱᱤᱞᱟ ᱫᱚ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱨᱮ ᱵᱮᱯᱟᱨ-ᱵᱟᱱᱤᱡᱽ, ᱵᱮᱝᱠ ᱟᱨ ᱵᱤᱢᱟ ᱮᱢᱟᱱ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱞᱮᱱᱫᱮ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱱᱟᱜᱟᱨ ᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱱᱚᱰᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤᱟᱹᱨᱤ ᱨᱮ ᱫᱚ ᱵᱮᱯᱟᱨ-ᱵᱟᱱᱤᱡᱽ, ᱦᱮᱡᱽᱥᱮᱱ, ᱴᱩᱨᱤᱡᱚᱢ (tourism) ᱮᱢᱟᱱ ᱠᱚᱜᱮ ᱢᱩᱬᱩᱛ-ᱟ᱾

The Port of Manila, the chief port of the Philippines.

ᱢᱟᱱᱤᱞᱟ ᱵᱚᱱᱫᱚᱨ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱯᱷᱤᱞᱤᱯᱟᱭᱤᱱ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱵᱚᱱᱚᱨᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱠᱟᱦᱟ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱢᱟᱱᱤᱞᱟ ᱫᱚ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱬᱩᱛ ᱵᱮᱯᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ᱾

ᱞᱟᱠᱪᱟᱨ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱥᱮᱪᱮᱫ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱟᱨᱦᱚ ᱧᱮᱞ ᱢᱮ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

  1. "'Pearl of Orient' Stripped of Food; Manila, Before Pearl Harbor, Had Been Prosperous—Its Harbor One, of Best Focus for Two Attacks Osmeña Succeeded Quezon". New York Times. February 5, 1945. Retrieved March 3, 2014. Manila, modernized and elevated to the status of a metropolis by American engineering skill, was before Pearl Harbor a city of 623,000 population, contained in an area of fourteen square miles.
  2. "Cities". Quezon City, Philippines: Department of the Interior and Local Government. Archived from the original on March 9, 2013. Retrieved November 30, 2012.
  3. "An Update on the Earthquake Hazards and Risk Assessment of Greater Metropolitan Manila Area" (PDF). Philippine Institute of Volcanology and Seismology. November 14, 2013. Archived from the original (PDF) on June 24, 2016. Retrieved May 16, 2016.
  4. "Enhancing Risk Analysis Capacities for Flood, Tropical Cyclone Severe Wind and Earthquake for the Greater Metro Manila Area Component 5 – Earthquake Risk Analysis" (PDF). Philippine Institute of Volcanology and Seismology and Geoscience Australia. Retrieved May 16, 2016.
  5. "Philippine Population Density (Based on the 2015 Census of Population)". Philippine Statistics Authority. Retrieved November 2, 2017.
  6. ᱪᱷᱟᱸᱪ:Cite webtitle=Demographia World Urban Areas PDF (March 2013)
  7. This is the original Spanish, even used by José Rizal in El filibusterismo.
  8. "PSA releases the 2015 Municipal and City Level Poverty Estimates". Quezon City, Philippines. Retrieved 1 January 2020.
  9. Sub-national HDI. "Area Database – Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org.
  10. "Annual Audit Report: City of Manila" (PDF). 2014. Archived from the original on November 4, 2016. Retrieved November 4, 2016.
  11. Frank, Andre G. (1998). ReOrient: Global Economy in the Asian Age. Berkeley: University of California Press. pp. 131.
  12. Lozada, Bong (March 27, 2014). "Metro Manila is world's second riskiest capital to live in–poll". Philippine Daily Inquirer. Retrieved April 9, 2014.
  13. "Global Metro Monitor". Brookings Institution. January 22, 2015. Retrieved April 12, 2017.
  14. "Port Area Manila Climatological Normal Values". Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration. Archived from the original on 19 September 2018. Retrieved 17 December 2019.
  15. "Port Area Manila Climatological Extremes". Philippine Atmospheric, Geophysical and Astronomical Services Administration. Archived from the original on 19 September 2018. Retrieved 17 December 2019.
  16. Cappelen, John; Jensen, Jens. "Filippinerne – Manila, Luzon" (PDF). Climate Data for Selected Stations (1931–1960) (in Danish). Danish Meteorological Institute. Archived from the original (PDF) on 27 April 2013. Retrieved 17 December 2019.{{cite web}}: CS1 maint: unrecognized language (link)