ᱥᱟᱦᱢᱩᱠᱷᱤ ᱪᱤᱠᱤ
Jump to navigation
Jump to search
ᱥᱟᱦᱢᱩᱠᱷᱤ شاہ مکھی | |
---|---|
![]() "ᱥᱟᱦᱢᱩᱠᱷᱤ" ᱚᱞ ᱱᱟᱥᱛᱟᱞᱤᱠ ᱥᱮ ᱥᱟᱦᱢᱩᱠᱷᱤ ᱪᱤᱞᱤ ᱛᱮ | |
Type |
ᱟᱵᱽᱡᱟᱫ
|
Languages | ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱤ |
Parent systems | |
ISO 15924 |
ᱪᱷᱟᱸᱪ:ISO 15924 code, ᱪᱷᱟᱸᱪ:ISO 15924 number |
U+0600 to U+06FF | |
ᱥᱟᱦᱢᱩᱠᱷᱤ ᱪᱤᱠᱤ (ᱜᱩᱨᱩᱢᱩᱠᱷᱤ: ਸ਼ਾਹਮੁਖੀ, ᱥᱟᱦᱢᱩᱠᱷᱤ: شاہ مکھی) ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱯᱷᱟᱨᱥᱤᱼᱟᱨᱚᱵᱤᱠ ᱪᱤᱠᱤ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱯᱟᱠᱤᱥᱛᱟᱱ ᱨᱮᱱ ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱤ ᱢᱩᱥᱞᱟᱹ ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱚᱞ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱠᱚ ᱵᱮᱵᱦᱟᱨᱼᱟ[᱑][᱒][᱓][᱔] ᱾ ᱥᱟᱦᱢᱩᱠᱷᱤ ᱫᱚ ᱡᱚᱡᱚᱢ ᱛᱤ ᱥᱮᱫ ᱠᱷᱚᱱ ᱞᱮᱸᱜᱟ ᱛᱤ ᱥᱮᱫ ᱠᱚ ᱚᱠᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱪᱤᱠᱤ ᱫᱚ ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱚᱞ ᱞᱟᱹᱜᱤᱫ ᱵᱮᱵᱦᱟᱨᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱵᱟᱨᱭᱟ ᱚᱞ ᱛᱚᱦᱚᱨ (writing system) ᱢᱩᱫ ᱨᱮ ᱢᱤᱫ ᱚᱞ ᱛᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ, ᱮᱴᱟᱜᱟᱜ ᱫᱚ ᱜᱩᱨᱩᱢᱩᱠᱷᱤ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱯᱚᱧᱡᱟᱵᱽ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱ ᱥᱤᱠᱷ ᱠᱚᱠᱚ ᱵᱮᱵᱦᱟᱨᱼᱟ[᱓][᱕][᱔] ᱾
ᱪᱤᱠᱤ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]
ᱨᱟᱦᱟ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]
ᱪᱤᱱᱦᱟᱹ | ᱧᱩᱛᱩᱢ | ᱵᱮᱵᱦᱟᱨ | IPA | ᱱᱳᱴ |
---|---|---|---|---|
◌ٰ | Khari Zabar | a | [ə] | Used in certain loanwords such as ‘عیسیٰ’ (‘Jesus’) |
◌َ | Zabar | a | [ə] | |
◌ً | Zabar Tanwīn | -an | [ən] | Used for certain loanwords such as ‘فوراً’ (‘Immediately’) |
◌ٓ | Maddah | ā | [aː] | Used only for Alif Maddah (ا + ٓ = آ), usually written |
◌ِ | Zer | i | [ɪ] | Written underneath a letter |
◌ٍ | Zer Tanwīn | in | [ɪn] | Used for certain loanwords, written underneath a letter |
◌ُ | Pesh | u | [u] | |
◌ٔ | Hamza | varied | - | Used on vowels to indicate a diphthong between two vowels, examples such as: ‘ئ’, ‘ۓ’, ‘ؤ‘, and أ usually written |
◌ّ | Tashdīd | Geminite | [.] | Doubles a consonant, goes above the letter being doubled - کّ = kk |
ᱠᱮᱪᱮᱫ ᱟᱲᱟᱝ ᱠᱚ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]
ᱮᱞ. | ᱧᱩᱛᱩᱢ[᱖] | IPA | Final glyph | Medial glyph | Initial glyph | Isolated glyph | ᱜᱩᱨᱩᱢᱩᱠᱷᱤ | |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
᱑ | الف | alifa | /ɑː, ʔ, ∅/ | ا | ا | ਅ, ਆ (medial) | ||
᱒ | بے | bē | /b/ | بـ | ب | ਬ | ||
᱓ | پے | pē | /p/ | پـ | پ | ਪ | ||
᱔ | تے | tē | /t/ | تـ | ت | ਤ | ||
᱕ | ٹے | ṭē | /ʈ/ | ٹـ | ٹ | ਟ | ||
᱖ | ثے | s̱ē | /s/ | ثـ | ث | ਸ | ||
᱗ | جيم | jīma | /d͡ʒ/ | جـ | ج | ਜ | ||
᱘ | چے | cē | /t͡ʃ/ | چـ | چ | ਚ | ||
᱙ | وڈّی حے | waḍḍi ḥē | /ɦ/ | حـ | ح | ਹ | ||
᱑᱐ | خے | k͟hē | /x/ | خـ | خ | ਖ਼ | ||
᱑᱑ | دال | dāla | /d/ | د | د | ਦ | ||
᱑᱒ | ڈال | ḍāla | /ɖ/ | ڈ | ڈ | ਡ | ||
᱑᱓ | ذال | ẕāla | /z/ | ز | ذ | ਜ਼ | ||
᱑᱔ | رے | rē | /r/ | ر | ر | ਰ | ||
᱑᱕ | ڑے | ṛē | /ɽ/ | ڑ | ڑ | ੜ | ||
᱑᱖ | زے | zē | /z/ | ز | ز | ਜ਼ | ||
᱑᱗ | ژے | zhē | /ʒ/ | ژ | ژ | - | ||
᱑᱘ | سین | sīna | /s/ | سـ | س | ਸ | ||
᱑᱙ | شین | shīna | /ʃ/ | شـ | ش | ਸ਼ | ||
᱒᱐ | صاد | ṣwāda | /s/ | صـ | ص | ਸ | ||
᱒᱑ | ضاد | ẓwāda | /z/ | ضـ | ض | ਜ਼ | ||
᱒᱒ | طوۓ | t̤oᱪᱷᱟᱸᱪ:Hamzaē | /t/ | طـ | ط | ਤ | ||
᱒᱓ | ظوۓ | z̤oᱪᱷᱟᱸᱪ:Hamzaē | /z/ | ظـ | ظ | ਜ਼ | ||
᱒᱔ | عین | ᱪᱷᱟᱸᱪ:Okinaaina | /ɑː, oː, eː, ʔ, ʕ, ∅/ | عـ | ع | ਅ | ||
᱒᱕ | غین | g͟haina | /ɣ/ | غـ | غ | ਗ਼ | ||
᱒᱖ | فے | fē | /f/ | فـ | ف | ਫ਼ | ||
᱒᱗ | قاف | qāfa | /q/ | قـ | ق | ਕ਼ | ||
᱒᱘ | کاف | kāfa | /k/ | کـ | ک | ਕ | ||
᱒᱙ | گاف | gāfa | /ɡ/ | گـ | گ | ਗ | ||
᱓᱐ | لام | lāma | /l/ | لـ / لا | ل | ਲ | ||
᱓᱑ | لؕام | ḷāma | /ɭ/ | لؕـ / لؕا | لؕ | ਲ਼ | ||
᱓᱒ | میم | mīma | /m/ | مـ | م | ਮ | ||
᱓᱓ | نون | nūna | /n, ɲ/ | نـ | ن | ਨ | ||
᱓᱔ | ݨون | ṇūṇa | /ɳ/ | ݨـ | ݨ | ਣ | ||
᱓᱕ | نون غنّہ | nūn ġunnah | /◌̃, ŋ/ | ں
(ن٘)
|
ੰ, ਂ | |||
᱓᱖ | واؤ | wāᱪᱷᱟᱸᱪ:Hamzaoa | /ʋ, uː, ʊ, oː, ɔː/ | و | و | ੳ, ਵ | ||
᱓᱖ | چھوٹی ہے گول ہے |
choṭī hē gol hē |
/ɦ, ɑː, e:/ | ہـ | ہ | ਹ | ||
᱓᱘ | دو چشمی ہے | do-cashmī hē | /ʰ/ or /ʱ/ | ھـ | ھ | varied / ੍ਹ | ||
᱓᱙ | ہمزہ | hamzah | /ʔ/, /∅/ | ء | ء | - | ||
᱔᱐ | چھوٹی يے | choṭī yē | /j, iː, ɑː/ | یـ | ی | ੲ, ਯ | ||
᱔᱑ | وڈّی يے | waḍḍi yē | /ɛː, eː/ | ے | ੇ, ੈ |
No Punjabi words begin with ں, ھ, ڑ or ے. The digraphs of aspirated consonants are as follows.
No. | Digraph[᱗] | Transcription[᱗] | IPA | Example |
᱑ | بھ | bh | [p], [b] | بھاری |
᱒ | پھ | ph | [pʰ] | پھول |
᱓ | تھ | th | [tʰ] | تھم |
᱔ | ٹھ | ṭh | [ʈʰ] | ٹھیس |
᱕ | جھ | jh | [t͡ʃ], [d͡ʒ] | جھاڑی |
᱖ | چھ | ch | [t͡ʃʰ] | چھوکرا |
᱗ | دھ | dh | [t], [d] | دھوبی |
᱘ | ڈھ | ḍh | [ʈ], [ɖ] | ڈھول |
᱙ | رھ | rh | [rʱ] | No example? |
᱑᱐ | ڑھ | ṛh | [ɽʱ] | کڑھنا |
᱑᱑ | کھ | kh | [kʰ] | کھولنا |
᱑᱒ | گھ | gh | [k], [ɡ] | گھبراہٹ |
᱑᱓ | لھ | lh | [lʱ] | No example? |
᱑᱔ | مھ | mh | [mʱ] | No example? |
᱑᱕ | نھ | nh | [nʱ] | ننھا |
᱑᱖ | وھ | wh | [ʋʱ] | No example? |
᱑᱗ | یھ | yh | [jʱ] | No example? |
- ے (Bari ye) is only found in the final position, when writing the sounds e (ਏ) or æ (ਐ), and in initial and medial positions, it takes the form of یَ.
- Vowels are expressed as follows:
Romanization | Final | Middle | Initial |
---|---|---|---|
a (ਅ) | N/A | ـَ | اَ |
ā (ਆ) | ـَا، ـَی، ـَہ | ـَا | آ |
i (ਇ) | N/A | ـِ | اِ |
ī (ਈ) | ـِى | ـِيـ | اِی |
e (ਏ) | ـے | ـيـ | اے |
ai (ਐ) | ـَے | ـَيـ | اَے |
u (ਉ) | N/A | ـُ | اُ |
ū (ਊ) | ـُو | اُو | |
o (ਓ) | ـو | او | |
au (ਔ) | ـَو | اَو |
ᱜᱩᱨᱩᱢᱩᱠᱷᱤ ᱟᱨ ᱥᱟᱦᱢᱩᱠᱷᱤ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱩᱞᱟᱹ ᱡᱚᱠᱷᱟ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]
ᱟᱨᱦᱚᱸ ᱧᱮᱞ ᱢᱮ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]
ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]
- Shahmukhi to Gurmukhi Transliteration System: A Corpus based Approach
- The Western Panjabi Alphabet
- Learn Shahmukhi
- Likhari in Shahmukhi
- Kalam-e-Baba Nanak
- Punjabi and Punjab
- E-Book on Gurmukhi and Shahmukhi
- PDF on Gurmukhi and Shahmukhi
ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]
- ↑ Evans, Lorna Priest; Malik, M.G. Abbas (1 ᱢᱮ 2019). "Unicode Proposal for ArLaam" (PDF). Unicode. Punjabi Parchar. Archived from the original (PDF) on 21 ᱮᱯᱨᱤᱞ 2020. Retrieved 21 ᱮᱯᱨᱤᱞ 2020. Unknown parameter
|url-status=
ignored (help) - ↑ Singh Saini, Tejineder; Singh Lehal, Gurpreet; S Kalra, Virinder (ᱚᱜᱚᱥᱴ 2008). "Shahmukhi to Gurmukhi Transliteration System" (PDF). Aclweb.org. Coling 2008 Organizing Committee. p. 177. Archived from the original on 14 ᱚᱜᱚᱥᱴ 2017. Retrieved 21 ᱮᱯᱨᱤᱞ 2020. Unknown parameter
|url-status=
ignored (help) - ↑ ᱓.᱐ ᱓.᱑ Sharma, Saurabh; Gupta, Vishal (ᱢᱮ 2013). "Punjabi Documents Clustering System" (PDF). Journal of Emerging Technologies in Web Intelligence. 5 (2): 174. doi:10.4304/JETWI.5.2.171-187. Archived from the original (PDF) on 21 ᱮᱯᱨᱤᱞ 2020. Retrieved 21 ᱮᱯᱨᱤᱞ 2020. Unknown parameter
|url-status=
ignored (help); Unknown parameter|s2cid=
ignored (help) - ↑ ᱔.᱐ ᱔.᱑ Dhanju, Kawarbir Singh; Lehal, Gurpreet Singh; Saini, Tejinder Singh; Kaur, Arshdeep (ᱚᱠᱴᱚᱵᱚᱨ 2015). "Design and Implementation of Shahmukhi Spell Checker" (PDF). Learnpunjabi.org. Archived from the original (PDF) on 21 ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ 2018. Retrieved 2 ᱢᱮ 2020. Unknown parameter
|url-status=
ignored (help) - ↑ Dorren, Gaston (2018). Babel: Around the World in Twenty Languages. Profile Books. ISBN 978-1782832508.
- ↑ Delacy 2003, p. XV–XVI.
- ↑ ᱗.᱐ ᱗.᱑ "Urdu romanization" (PDF). The Library of Congress.