ᱥᱤᱣᱲᱤ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱠᱷᱚᱸᱰ

ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ, ᱨᱟᱲᱟ ᱜᱮᱭᱟᱱ ᱯᱩᱛᱷᱤ ᱠᱷᱚᱱ
ᱥᱤᱣᱲᱤ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱠᱷᱚᱸᱰ
ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱠᱷᱚᱸᱰ
Coordinates: 23°55′N 87°32′E / 23.92°N 87.53°E / 23.92; 87.53Coordinates: 23°55′N 87°32′E / 23.92°N 87.53°E / 23.92; 87.53
ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱥᱤᱧᱚᱛ
ᱯᱚᱱᱚᱛᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ
ᱦᱚᱱᱚᱛᱵᱤᱨᱵᱷᱩᱢ
Headquartersᱥᱤᱣᱲᱤ
ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱥᱮᱨᱢᱟ
Languages
 • ᱚᱯᱷᱤᱥᱤᱭᱟᱞ{{{demographics1_info1}}}
IST (ᱭᱩᱴᱤᱥᱤ+᱐᱕:᱓᱐)
ᱟᱭ.ᱮᱥ.ᱳ ᱓᱑᱖᱖ ᱠᱳᱰISO 3166-2:IN
ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱨᱤᱡᱤᱥᱴᱨᱤWB
ᱣᱮᱵᱽᱥᱟᱭᱤᱴwb.gov.in

ᱥᱤᱣᱲᱤ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱤᱨᱵᱷᱩᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱥᱟᱥᱚᱱᱟᱱ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱾

ᱢᱤᱫ ᱧᱮᱱᱮᱞ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱠᱚᱧᱮ ᱦᱤᱸᱥ ᱠᱷᱚᱱ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱠᱟᱛᱮ ᱵᱨᱟᱦᱢᱚᱱᱤᱢᱟᱭᱩᱨᱟᱠᱠᱷᱤ ᱵᱮᱰᱟ, ᱠᱚᱧᱮ ᱨᱮ ᱵᱨᱟᱦᱢᱚᱱᱤ ᱟᱨ ᱮᱛᱚᱢ ᱨᱮ ᱢᱚᱭᱩᱨᱟᱠᱠᱷᱤ ᱛᱟᱞᱟ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱡᱚᱜᱚ-ᱦᱩᱰᱤᱧ ᱯᱷᱤᱡᱤᱭᱳᱜᱨᱟᱯᱷᱤᱠ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱠᱟᱱᱟ, ᱥᱤᱣᱲᱤ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱫᱚ ᱥᱤᱣᱲᱤ-ᱵᱳᱞᱯᱩᱨ ᱥᱚᱢᱟᱱ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱟᱨ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱡᱚᱜᱚᱼᱦᱩᱰᱤᱧ ᱯᱷᱤᱡᱤᱭᱳᱜᱨᱟᱯᱷᱤᱠ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱢᱚᱭᱩᱨᱟᱠᱠᱷᱤ ᱟᱨ ᱚᱡᱚᱭ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱛᱟᱞᱟ-ᱞᱤᱸᱜᱤᱱ ᱠᱚ ᱥᱮᱞᱮᱫ ᱟᱠᱟᱫᱟ᱾ ᱥᱚᱢᱟᱱ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱠᱚᱧᱮᱼᱯᱟᱪᱮ ᱠᱷᱚᱱ ᱮᱛᱚᱢᱼᱥᱟᱢᱟᱝ ᱥᱮᱫ ᱢᱤᱫ ᱥᱮᱪ ᱩᱥᱩᱞ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱴᱳᱯᱳᱜᱨᱟᱯᱷᱤ ᱩᱫᱩᱜ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱟᱪᱮ ᱦᱤᱸᱥ ᱫᱚ ᱵᱚᱠᱨᱮᱥᱥᱚᱨ ᱩᱥᱩᱞ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱫᱚ ᱥᱟᱱᱛᱟᱲ ᱯᱟᱨᱜᱟᱱᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱩᱨᱩ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱦᱟᱹᱵᱤᱡ ᱯᱟᱥᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ᱾ ᱦᱮᱞᱠᱟᱣᱟᱱ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱟᱪᱮ ᱥᱤᱢᱟᱹ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱵᱩᱨᱩ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾[᱑]

ᱚᱛᱱᱚᱜ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱠᱚ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱵᱤᱨᱵᱷᱩᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱞᱟᱛᱟᱨ ᱨᱮ ᱚᱞ ᱟᱠᱟᱱ ᱥᱟᱥᱚᱱᱟᱱ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ ᱟᱠᱟᱱᱟ:[᱒][᱓][᱔]

ᱪᱟᱪᱟᱞᱟᱣ ᱦᱟᱹᱴᱤᱧ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱥᱤᱣᱲᱤ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱙ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ , ᱗ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱗ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱮᱛ ᱥᱚᱢᱤᱛᱤ , ᱖᱒ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱛᱳ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱮᱛ ᱟᱨ ᱑᱐᱙᱒ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱢᱳᱣᱡᱟ , ᱙᱕᱒ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱦᱚᱲ ᱜᱤᱨᱟᱹᱵᱟᱥᱤ ᱟᱛᱳ , ᱓ ᱭᱟ ᱢᱤᱣᱱᱤᱥᱤᱯᱟᱞᱤᱴᱤ ᱟᱨ ᱔ ᱭᱟ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱥᱟᱦᱟᱨ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱢᱤᱣᱱᱤᱥᱤᱯᱟᱞᱤᱴᱤ ᱠᱚᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱥᱤᱣᱲᱤ ᱥᱟᱭᱛᱷᱤᱭᱟ ᱟᱨ ᱫᱩᱵᱽᱨᱟᱡᱽᱯᱩᱨ᱾ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱚᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱠᱟᱨᱤᱫᱷᱤᱭᱟ, ᱠᱟᱞᱤᱯᱩᱨ, ᱟᱦᱚᱢᱮᱫᱯᱩᱨ ᱟᱨ ᱨᱟᱡᱽᱱᱚᱜᱚᱨ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱫᱚᱯᱛᱚᱨ ᱥᱤᱣᱲᱤ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾[᱕][᱓][᱔]

ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱥᱤᱣᱲᱤ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱯᱩᱞᱤᱥ ᱥᱴᱮᱥᱚᱱ ᱠᱚ ᱞᱟᱛᱟᱨ ᱨᱮ ᱚᱞ ᱟᱠᱟᱱ ᱥᱩᱵᱤᱫᱷᱟᱹ ᱟᱨ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾[᱕][᱖][᱗]

ᱵᱚᱱᱚᱛ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱥᱤᱣᱲᱤ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚᱫᱚ ᱦᱩᱭᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ:[᱘][᱓][᱙][᱑᱐]

ᱟᱛᱳ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱮᱛ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱱᱚᱶᱟ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱗ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱥᱟᱶᱛᱟ ᱩᱛᱱᱟᱹᱣ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱖᱒ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱛᱳ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱮᱛ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ:[᱑᱑]

  • ᱥᱤᱣᱲᱤ ᱑ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱮᱭᱟᱭ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱛᱳ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱮᱛ ᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱞᱩᱱᱰᱟ, ᱠᱟᱨᱤᱫᱷᱤᱭᱟ, ᱢᱟᱞᱞᱤᱠᱯᱩᱨ, ᱛᱤᱞᱯᱟᱨᱟ, ᱵᱷᱩᱨᱠᱩᱱᱟ, ᱠᱷᱟᱛᱟᱝᱜᱟ ᱟᱨ ᱱᱟᱜᱟᱨᱤ ᱾
  • ᱥᱤᱣᱲᱤ ᱒ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱛᱩᱨᱩᱭ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱛᱳ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱮᱛ ᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱚᱵᱤᱱᱟᱥᱯᱩᱨ, ᱰᱳᱢᱫᱟᱢᱟ, ᱠᱳᱢᱟ, ᱵᱚᱱᱥᱟᱱᱠᱟ, ᱠᱮᱱᱫᱩᱣᱟ ᱟᱨ ᱯᱩᱨᱚᱱᱫᱚᱨᱯᱩᱨ ᱾
  • ᱥᱟᱭᱛᱷᱤᱭᱟ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱑᱒ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱛᱳ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱮᱛ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ ᱟᱦᱚᱢᱮᱫᱯᱩᱨ, ᱵᱚᱱᱚᱜᱨᱟᱢ, ᱦᱳᱨᱤᱥᱟᱨᱟ, ᱯᱟᱱᱨᱩᱭ, ᱵᱷᱨᱳᱢᱳᱨᱠᱳᱞ, ᱰᱮᱨᱤᱭᱟᱯᱩᱨ, ᱦᱳᱴᱳᱨᱟ, ᱥᱟᱝᱜᱨᱟ, ᱟᱢᱟᱨᱯᱩᱨ, ᱯᱷᱚᱞᱩᱨ, ᱢᱟᱛᱯᱟᱞᱥᱟ ᱟᱨ ᱥᱨᱤᱱᱤᱫᱷᱤᱯᱩᱨ᱾
  • ᱫᱩᱵᱽᱨᱟᱡᱽᱯᱩᱨ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱜᱮᱞ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱛᱳ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱮᱛ ᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱟᱞᱤᱡᱩᱨᱤ, ᱦᱮᱛᱚᱢᱯᱩᱨ, ᱞᱳᱵᱟ, ᱥᱟᱦᱚᱯᱩᱨ, ᱪᱤᱱᱯᱟᱭ, ᱡᱮᱥᱯᱩᱨ, ᱯᱚᱫᱩᱢᱟ, ᱜᱳᱦᱚᱞᱤᱭᱟᱨᱟ ᱞᱚᱠᱠᱷᱤᱱᱟᱨᱟᱭᱚᱱᱯᱩᱨ ᱟᱨ ᱯᱚᱨᱩᱞᱤᱭᱟ ᱾
  • ᱠᱷᱚᱨᱟᱥᱚᱞ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱜᱮᱞ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱛᱳ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱮᱛ ᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱟᱵᱩᱭᱡᱳᱨ, ᱠᱮᱱᱫᱜᱳᱨᱮ, ᱱᱟᱠᱨᱟᱠᱳᱱᱰᱟ, ᱨᱩᱯᱩᱥᱯᱩᱨ, ᱵᱟᱨᱟᱦᱚᱭ, ᱠᱷᱳᱭᱨᱟᱥᱳᱞᱮ, ᱯᱟᱱᱪᱚᱨᱟ, ᱦᱚᱡᱨᱟᱛᱯᱩᱨ, ᱞᱳᱠᱮᱯᱩᱨ ᱟᱨ ᱯᱚᱨᱥᱩᱱᱰᱤ ᱾
  • ᱨᱟᱡᱽᱱᱚᱜᱚᱨ ᱵᱚᱱᱚᱛ, ᱵᱤᱨᱵᱷᱩᱢ ᱫᱚ ᱢᱚᱬᱮ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱛᱳ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱮᱛ ᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱷᱟᱵᱟᱱᱤᱯᱩᱨ, ᱜᱟᱝᱢᱩᱨᱤᱼᱡᱚᱭᱯᱩᱨ, ᱛᱟᱱᱛᱤᱯᱟᱨᱟ, ᱪᱚᱱᱫᱨᱩᱯᱩᱨ ᱟᱨ ᱨᱟᱡᱱᱚᱜᱚᱨ ᱾
  • ᱢᱚᱦᱚᱢᱢᱚᱫᱽ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱵᱚᱱᱚᱛ ᱫᱚ ᱑᱒ ᱜᱚᱴᱟᱝ ᱟᱛᱳ ᱯᱚᱧᱪᱟᱭᱮᱛ ᱛᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱟᱝᱜᱟᱨᱜᱟᱨᱤᱭᱟ, ᱪᱟᱨᱤᱪᱟ, ᱦᱤᱝᱞᱳ, ᱯᱩᱨᱟᱱᱜᱨᱟᱢ, ᱵᱷᱟᱨᱠᱚᱛᱟ, ᱫᱮᱣᱪᱟ, ᱠᱟᱯᱤᱥᱛᱟ, ᱨᱟᱢᱯᱩᱨ, ᱵᱷᱩᱴᱩᱨᱟ, ᱜᱳᱱᱯᱩᱨ, ᱢᱚᱦᱚᱢᱚᱫ ᱵᱟᱡᱟᱨ ᱟᱨ ᱥᱮᱠᱮᱫᱟ ᱾

ᱥᱮᱪᱮᱫ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱤᱨᱵᱷᱩᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱥᱚᱨ ᱗᱐ᱹ᱖᱘% ᱾ ᱨᱟᱢᱯᱩᱨᱦᱟᱴ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚᱨ ᱖᱙ᱹ᱑᱒% , ᱥᱤᱣᱲᱤ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱗᱑ᱹ᱑᱖% ᱟᱨ ᱵᱳᱞᱯᱩᱨ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱗᱒ᱹ᱗᱑%᱾[᱑᱒]

ᱞᱟᱛᱟᱨ ᱨᱮ ᱛᱟᱹᱞᱠᱟᱹ ᱨᱮ ᱮᱢ ᱟᱠᱟᱱᱟ (ᱮᱞ ᱨᱮ ᱛᱟᱹᱞᱠᱟᱹ) ᱒᱐᱑᱓-᱑᱔ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱛᱟᱹᱞᱠᱟᱹ ᱥᱟᱶᱛᱮ ᱵᱤᱨᱵᱷᱩᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱤᱫᱴᱟᱝ ᱥᱟᱢᱮᱞᱟᱭ ᱪᱤᱛᱟᱹᱨ᱾[᱑᱒]

ᱞᱟᱛᱟᱨ ᱨᱮ ᱚᱞ ᱟᱠᱟᱱ ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ ᱠᱚᱫᱚ ᱥᱤᱣᱲᱤ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱪᱟᱸᱜᱟ ᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾

ᱦᱚᱲᱢᱚ ᱥᱟᱶᱟᱨ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

  1. "District Census Handbook Birbhum, Census of India 2011, Series 20, Part XII A" (PDF). Page 15: Physiography. Directorate of Census Operations, West Bengal. Retrieved 30 January 2018.
  2. "District Statistical Handbook 2008, Birbhum" (PDF). Table 2.2. Bureau of Applied Economics and Statistics, Government of West Bengal. Retrieved 30 January 2018.
  3. ᱓.᱐ ᱓.᱑ ᱓.᱒ "C.D. Block Wise Primary Census Abstract Data(PCA)". 2011 census: West Bengal – District-wise CD Blocks. Registrar General and Census Commissioner, India. Retrieved 30 January 2018.
  4. ᱔.᱐ ᱔.᱑ "2011 Census - Primary Census Abstract Data Tables". West Bengal – District-wise. Registrar General and Census Commissioner, India. Retrieved 30 January 2018.
  5. ᱕.᱐ ᱕.᱑ "District Statistical Handbook 2008, Birbhum" (PDF). Table 2.1. Bureau of Applied Economics and Statistics, Government of West Bengal. Retrieved 30 January 2018.
  6. "Birbhum Police". Police Stations. West Bengal Police. Archived from the original on 12 February 2018. Retrieved 30 January 2018.
  7. "West Bengal District Gazeteers - Birbhum (1975)". Chapter I: General and Physical Aspects - Area of Police Stations in Birbhum District and Population Density. Government of West Bengal. Retrieved 6 February 2018.
  8. "District Statistical Handbook 2008, Birbhum" (PDF). Tables 2.1, 2.2. Bureau of Applied Economics and Statistics, Government of West Bengal. Retrieved 30 January 2018.
  9. "District Census Handbook: Birbhum, Series 20, Part XII B" (PDF). Map of Birbhum with CD Block HQs and Police Stations (on the fourth page). Directorate of Census Operations, West Bengal, 2011. Retrieved 30 January 2018.
  10. "C1 Population by Religious Community". West Bengal. Registrar General and Census Commissioner, India. Retrieved 30 January 2018.
  11. "Directory of District, Subdivision, Panchayat Samiti/ Block and Gram Panchayats in West Bengal". Birbhum - Revised in March 2008. Panchayats and Rural Development Department, Government of West Bengal. Retrieved 30 January 2018.
  12. ᱑᱒.᱐ ᱑᱒.᱑ "District Statistical Handbook 2014 Birbhum". Basic data: Table 4.4, 4.5, Clarifications: other related tables. Department of Statistics and Programme Implementation, Government of West Bengal. Retrieved 11 August 2019.
  13. "Suri Vidyasagar College". SVC. Retrieved 9 February 2018.
  14. "Suri Vidyasagar College". College Admission. Retrieved 9 February 2018.
  15. "Birbhum Mahavidyalaya". BV. Retrieved 9 February 2018.
  16. "Birbhum Mahavidyalaya". College Admission. Retrieved 9 February 2018.
  17. "Birbhum Institute of Engineering & Technology". BIET. Retrieved 9 February 2018.
  18. "Krishna Chandra College". KCC. Retrieved 9 February 2018.
  19. "Krishna Chandra College". College Admission. Retrieved 9 February 2018.
  20. "Abhedananda Mahavidyalaya". AM. Archived from the original on 24 December 2017. Retrieved 9 February 2018.
  21. "Rajnagar Mahavidyalaya". College Admission. Retrieved 9 February 2018.
  22. "Sailajananda Falguni Smriti Mahavidyalaya". College Admission. Retrieved 30 January 2018.
  23. "Basantika Institute of Engineering and Technology (Polytechnic)". BIETP. Retrieved 9 February 2018.