ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ

ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ, ᱨᱟᱲᱟ ᱜᱮᱭᱟᱱ ᱯᱩᱛᱷᱤ ᱠᱷᱚᱱ
ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ
ᱢᱟᱦᱟᱱᱚᱜᱚᱨ
ᱵᱮᱝᱜᱟᱞᱩᱨᱩ
From top, left to right: UB City, Bangalore Palace, Lal Bagh Glass House, Infosys pyramid, ISKCON Temple at night, Vidhana Soudha
Map
Interactive map outlining Bangalore
ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ is located in India
ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ
ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ
ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱨᱮ ᱴᱷᱟᱶ##ᱠᱚᱨᱱᱟᱴᱚᱠ ᱨᱮ ᱴᱷᱟᱶ##ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱴᱷᱟᱶ##ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱨᱮ ᱴᱷᱟᱶ##ᱢᱤᱨᱛᱷᱤᱠᱟ ᱨᱮ ᱴᱷᱟᱶ
Coordinates: 12°58′44″N 77°35′30″E / 12.97889°N 77.59167°E / 12.97889; 77.59167Coordinates: 12°58′44″N 77°35′30″E / 12.97889°N 77.59167°E / 12.97889; 77.59167
ᱫᱤᱥᱚᱢ ᱥᱤᱧᱚᱛ
ᱯᱚᱱᱚᱛᱠᱚᱨᱱᱟᱴᱚᱠ
ᱴᱚᱴᱷᱟᱵᱚᱭᱟᱞᱩᱥᱤᱢᱟ
ᱦᱚᱱᱚᱛᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ
ᱛᱷᱟᱯᱚᱱ᱑᱕᱓᱗
ᱵᱩᱱᱤᱭᱟᱹᱫᱤᱭᱟᱹᱠᱮᱢᱯᱮ ᱜᱳᱣᱰᱟ ᱑
ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ
 • ᱞᱮᱠᱟᱱᱱᱚᱜᱚᱨ ᱱᱤᱜᱟᱢ
  • ᱵᱨᱤᱦᱟᱛ ᱵᱮᱝᱜᱟᱞᱩᱨᱩ ᱢᱟᱦᱟᱱᱚᱜᱚᱨ ᱯᱟᱞᱤᱠᱟ
  • ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱢᱟᱦᱟᱱᱚᱜᱚᱨ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱩᱛᱱᱟᱹᱣ ᱯᱨᱟᱫᱷᱤᱠᱚᱨᱚᱬ
 • Administrator
(In absence of Mayor)
ᱨᱟᱠᱮᱥ ᱥᱤᱝ, IAS
 • ᱱᱚᱜᱚᱨ ᱠᱚᱢᱤᱥᱚᱱᱟᱨᱜᱚᱣᱨᱟᱵᱽ ᱜᱩᱯᱛᱟ, IAS[᱑]
ᱮᱨᱤᱭᱟ [᱒][᱓]
 • ᱢᱟᱦᱟᱱᱚᱜᱚᱨ741 ᱠᱤᱢᱤ (286 ᱜᱟᱺᱴ ᱢᱟᱭᱤᱞ)
 • ᱱᱟᱜᱟᱨ8005 ᱠᱤᱢᱤ (3091 ᱜᱟᱺᱴ ᱢᱟᱭᱤᱞ)
ᱩᱥᱩᱞ920 ᱢᱤᱴᱚᱨ (3020 ᱯᱷᱩᱴ)
ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱥᱮᱨᱢᱟ(2011)[᱔]
 • ᱢᱟᱦᱟᱱᱚᱜᱚᱨ᱘,᱔᱔᱓,᱖᱗᱕
 • ᱫᱷᱟᱹᱲ ᱮᱞᱛᱮᱥᱟᱨ
 • ᱰᱮᱱᱥᱤᱴᱤ11000/ᱠᱤᱢᱤ2 (30000/ᱜᱟᱺᱴ ᱢᱟᱹᱭᱤᱞ)
 • ᱱᱟᱜᱟᱨ[᱕]᱑᱐,᱔᱕᱖,᱐᱐᱐
 • ᱨᱮᱸᱠ[᱖]᱕ ᱟᱱᱟᱜ
Demonym(s)ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨᱤᱭᱟᱱ, ᱵᱮᱝᱜᱟᱞᱩᱨᱤᱱᱟᱵᱟᱨᱩ, ᱵᱮᱝᱜᱟᱞᱩᱨᱤᱭᱟᱱ, ᱵᱮᱝᱜᱟᱞᱩᱨᱤᱜᱟ
IST (ᱭᱩᱴᱤᱥᱤ+᱐᱕:᱓᱐)
ᱯᱤᱱ ᱠᱳᱰ᱕᱖᱐ xxx
ᱮᱨᱤᱭᱟ ᱠᱳᱰ(ᱠᱚ)+᱙᱑-(᱐)᱘᱐
ᱜᱟᱹᱰᱤ ᱨᱤᱡᱤᱥᱴᱨᱤKA-01, 02, 03, 04, 05, 41, 50, 51, 52, 53, 57, 58, 59, 60, 61
Metro GDP$᱑᱑᱐ ᱵᱤᱞᱤᱭᱚᱱ[᱗]
ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤᱠᱚᱱᱱᱚᱲ[᱘]
ᱣᱮᱵᱽᱥᱟᱭᱤᱴwww.bbmp.gov.in

ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ/ᱵᱮᱝᱜᱟᱞᱩᱨᱩ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚᱨᱱᱟᱴᱚᱠ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱨᱟᱡᱽᱜᱟᱲ ᱟᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱘ ᱢᱤᱞᱤᱭᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱦᱚᱸ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ ᱟᱨ ᱟᱢᱫᱟᱡᱽ ᱑᱑ ᱢᱤᱞᱤᱭᱚᱱ ᱟᱜ ᱢᱟᱦᱟᱱᱚᱜᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱱᱤᱭᱟᱹ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱟᱜ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱟᱨ ᱢᱚᱬᱮᱭᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱟᱜ ᱥᱚᱦᱨᱤ ᱜᱩᱴ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟ ᱾[᱑᱑] ᱮᱛᱚᱢ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮ ᱫᱚᱠᱠᱚᱱ ᱯᱚᱴᱷᱟᱨ ᱨᱮ ᱫᱚᱨᱭᱟ ᱟᱴᱮᱫ ᱠᱷᱚᱱ ᱙᱐᱐ ᱢᱤᱴᱚᱨ (᱓,᱐᱐᱐ ᱯᱷᱤᱴ) ᱠᱷᱚᱱ ᱟᱹᱰᱤ ᱩᱥᱩᱞ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜ, ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱚᱨ ᱫᱚ ᱯᱩᱨᱟᱹ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱟᱡᱟᱜ ᱦᱟᱣᱮᱫ ᱦᱚᱭᱫᱟᱜ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱩᱥᱩᱞ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱬ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱟᱹᱰᱤ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱜᱮᱭᱟ ᱾

ᱪᱷᱟᱹᱴᱭᱟᱹᱨ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱱᱟᱜᱟᱢ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱚᱛᱱᱚᱜ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱨᱮ ᱦᱮᱥᱚᱨᱚᱜᱷᱚᱴᱴᱟ ᱡᱷᱤᱞ

ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱫᱚ ᱮᱛᱚᱢ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱠᱚᱨᱱᱟᱴᱚᱠ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱛᱚᱢᱼᱥᱟᱢᱟᱝ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱙᱐᱐ ᱢᱤᱴᱚᱨ (᱒,᱙᱕᱓ ᱯᱷᱤᱴ) ᱩᱥᱩᱞ ᱨᱮ ᱢᱮᱭᱥᱩᱨ ᱯᱟᱴᱷᱟᱨ (ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱠᱨᱮᱴᱮᱥᱤᱭᱚᱥ ᱰᱮᱠᱠᱚᱱ ᱯᱟᱴᱷᱟᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱴᱚᱴᱷᱟ) ᱨᱮᱱᱜ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾[᱑᱒] ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ 12°58′44″N 77°35′30″E / 12.97889°N 77.59167°E / 12.97889; 77.59167 ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱟᱨ ᱗᱔᱑ ᱜᱟᱺᱴ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱒᱘᱖ ᱜᱟᱺᱴ ᱢᱤᱞ) ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱫᱟᱯᱟᱞ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱾[᱑᱓] ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱛᱮᱫ ᱴᱷᱟᱶ ᱫᱚ ᱠᱚᱨᱱᱟᱴᱚᱠ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱚᱨ ᱥᱚᱦᱨᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱟᱨ ᱥᱩᱨᱥᱩᱯᱩᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱮᱦᱟᱛ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱫᱮᱦᱟᱛ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱠᱚᱨᱱᱟᱴᱚᱠ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨ ᱫᱚ ᱢᱟᱨᱮ ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱫᱮᱦᱟᱛ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱨᱟᱢᱱᱚᱜᱚᱨ ᱨᱮᱢᱟᱜ ᱱᱟᱣᱟ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣ ᱠᱮᱫᱟ ᱾[᱑᱔]

ᱦᱚᱲ ᱮᱞ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

Population growth
ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ
᱑᱙᱔᱑᱔᱐᱖,᱗᱖᱐
᱑᱙᱕᱑᱗᱗᱘,᱙᱗᱗91.5%
᱑᱙᱖᱑᱑,᱒᱐᱗,᱐᱐᱐54.9%
᱑᱙᱗᱑᱑,᱖᱕᱔,᱐᱐᱐37.0%
᱑᱙᱘᱑᱒,᱙᱒᱒,᱐᱐᱐76.7%
᱑᱙᱙᱑᱔,᱑᱓᱐,᱐᱐᱐41.3%
᱒᱐᱐᱑᱕,᱑᱐᱑,᱐᱐᱐23.5%
᱒᱐᱑᱑᱘,᱔᱒᱕,᱙᱗᱐65.2%
Source: Census of India[᱑᱕][᱑᱖]
Sunset over the city from Nagawara
Lord Shiva statue at Shivoham Shiva Temple

ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮ ᱘,᱔᱔᱓,᱖᱗᱕ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱟᱨ ᱥᱚᱦᱨᱤ ᱜᱩᱴ ᱨᱮ ᱑᱐,᱔᱕᱖,᱐᱐᱐ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱥᱟᱶ ᱢᱤᱫ ᱢᱮᱜᱟᱥᱤᱴᱤ ᱠᱟᱱᱟ,[᱕][᱔] ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱨᱮ ᱘.᱕ ᱢᱤᱞᱤᱭᱚᱱ ᱠᱷᱚᱱ ᱪᱮᱛᱟᱱ ᱾[᱑᱗] ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱱᱤᱭᱟᱹ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱮᱞ ᱟᱜ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱟᱨ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱑᱘ ᱟᱱᱟᱜ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱟᱸᱜᱮ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱟᱜ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱮ ᱵᱮᱱᱟᱣᱟ ᱾[᱑᱘] ᱑᱙᱙᱑ ᱟᱨ ᱒᱐᱐᱑ ᱥᱟᱞ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱱᱟᱶᱟ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱚᱠᱛᱚ ᱩᱛᱷᱱᱟᱹᱣ ᱟᱜ ᱥᱤᱧᱚᱛᱤᱭᱟᱹ ᱢᱟᱦᱟᱱᱚᱜᱚᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱜᱮᱞ ᱥᱮᱨᱢᱟ ᱚᱠᱛᱚ ᱓᱘% ᱜᱨᱚᱛᱷ ᱫᱚᱨ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱨᱤᱱ ᱛᱟᱦᱮᱸ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱫᱚ ᱤᱝᱞᱤᱥ ᱛᱮ "ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨᱤᱭᱚᱸᱥ", ᱠᱚᱱᱱᱚᱲ ᱛᱮᱫᱚ "ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱩᱨᱤᱱᱟᱵᱟᱨᱩ" ᱟᱨᱵᱟᱝ "ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱩᱨᱤᱜᱟᱨᱩ" ᱟᱨ ᱦᱤᱱᱫᱤ ᱟᱨᱵᱟᱝ ᱩᱨᱫᱩ ᱛᱮᱫᱚ "ᱵᱟᱸᱜᱽᱞᱳᱨᱤ" ᱠᱚ ᱢᱮᱱᱟ ᱾[᱑᱙] ᱮᱴᱟᱜ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ ᱫᱚ ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱠᱚ ᱥᱮᱱ ᱟᱠᱟᱱᱟ, ᱚᱸᱰᱮ ᱠᱚ ᱯᱟᱲᱦᱟᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨᱵᱟᱝ ᱠᱟᱹᱢᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱠᱚ ᱾[᱒᱐]

ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱨᱮ ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ (᱒᱐᱑᱑)[᱒᱑]
ᱫᱷᱚᱨᱚᱢ ᱥᱟᱭᱠᱚᱲᱟ
ᱦᱤᱱᱫᱩ
78.87%
ᱤᱥᱞᱟᱢ
13.90%
ᱤᱥᱟᱹᱭ
5.61%
ᱡᱮᱭᱱ
0.97%
ᱥᱤᱠᱷ
0.15%
ᱵᱩᱫᱫᱷᱚ
0.06%
ᱮᱴᱟᱜᱟᱜ
0.44%

ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱒᱐᱑᱑ ᱥᱟᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱞᱮᱠᱷᱟ ᱡᱚᱠᱷᱟ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ, ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱨᱮ ᱗᱘.᱙% ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱦᱤᱱᱫᱩ ᱢᱮᱱᱟᱜ ᱠᱚᱣᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱟᱵᱷᱮᱨᱮᱜᱽ ᱠᱷᱚᱱ ᱠᱟᱹᱡ ᱠᱚᱢ ᱜᱮᱭᱟ ᱾[᱒᱑] ᱢᱩᱥᱟᱞᱢᱟᱱ ᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱑᱓.᱙% ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱚᱱᱟ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱟᱵᱷᱮᱨᱮᱜᱽ ᱥᱟᱞᱟᱜ ᱵᱟᱨᱟᱵᱟᱹᱨᱤ ᱟ ᱾ ᱤᱥᱟᱹᱭ ᱟᱨ ᱡᱮᱭᱱ ᱟᱜ ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱕.᱖% ᱟᱨ ᱑.᱐% ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱚᱱᱟ ᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱟᱵᱷᱮᱨᱮᱜᱽ ᱥᱟᱞᱟᱜ ᱫᱩᱜᱩᱱᱟ ᱟ ᱾ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱮᱪᱮᱫ ᱫᱚᱨ ᱫᱚ ᱘᱙% ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾[᱒᱒] ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱨᱮ ᱑᱐% ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱫᱚ ᱡᱷᱩᱯᱲᱤ ᱨᱮᱠᱚ ᱛᱟᱦᱮᱸᱱᱟ ᱾[᱒᱓]

ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱨᱮ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ (᱒᱐᱑᱑)

  ᱠᱚᱱᱱᱚᱲ (44.5%)
  ᱛᱟᱢᱤᱞ (15%)
  ᱩᱨᱫᱩ (12%)
  ᱮᱴᱟᱜᱟᱜ (4.42%)

ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱟᱹᱢᱟᱹᱞᱮᱛ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱫᱚ ᱠᱚᱱᱱᱚᱲ ᱠᱟᱱᱟ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱔᱔.᱕% ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱠᱚ ᱨᱟᱲᱟ ᱾ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱛᱟᱢᱤᱞ ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱑᱕.᱐% ᱦᱚᱲ ᱮᱞ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱟ ᱾ ᱑᱔% ᱫᱚ ᱛᱮᱞᱩᱜᱩ, ᱑᱒% ᱫᱚ ᱩᱨᱫᱩ, ᱖% ᱫᱚ ᱦᱤᱱᱫᱤ, ᱓% ᱫᱚ ᱢᱟᱞᱟᱭᱟᱞᱟᱢ ᱟᱨ ᱒.᱐᱗% ᱫᱚ ᱢᱟᱨᱟᱴᱷᱤ ᱟᱡᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱨᱚᱲᱟ ᱾[᱒᱔][᱒᱕] ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱨᱮ ᱨᱚᱲ ᱮᱫ ᱠᱚᱱᱱᱚᱲ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱫᱚ 'ᱳᱞᱰ ᱢᱮᱭᱥᱩᱨ ᱠᱚᱱᱱᱚᱲ' ᱧᱩᱛᱩᱢᱟᱜ ᱢᱤᱫ ᱨᱩᱯ ᱠᱟᱱᱟ ᱚᱠᱚᱭ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱮᱫ ᱠᱚᱨᱱᱟᱴᱚᱠ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱛᱮᱫ ᱮᱛᱚᱢ ᱥᱮᱫ ᱨᱮᱦᱚᱸ ᱠᱚ ᱵᱮᱵᱷᱟᱨᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱞᱚᱠᱟᱞ ᱨᱚᱲ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱚᱨ ᱠᱚᱱᱱᱚᱲ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱰᱟᱭᱚᱜᱼᱟ, ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱟᱨ ᱥᱩᱨᱥᱩᱯᱩᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱮᱭᱥᱩᱨ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱨᱮ ᱡᱩᱣᱟᱹᱱ ᱠᱚ ᱛᱟᱞᱟ ᱨᱮ ᱨᱚᱲ ᱟᱠᱚ ᱾[᱒᱖]

ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱟᱹᱨᱤ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

The Bangalore Skyline
Bangalore city skyline showing UB City to the left and Richmond Town area to the right

ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱫᱚ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱚᱠᱛᱚ ᱵᱟᱲᱦᱟᱜᱟᱜ ᱢᱟᱦᱟᱱᱚᱜᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾[᱒᱗] ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱜᱩᱴ ᱟᱭᱤᱴᱤ ᱮᱠᱥᱯᱚᱨᱴ ᱨᱮ ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱮᱱᱮᱢ ᱫᱚ ᱓᱘% ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾[᱒᱘] ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱟᱹᱨᱤ ᱢᱩᱬ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱥᱮᱵᱟᱜ ᱚᱨᱤᱭᱮᱱᱴᱮᱰ ᱟᱨ ᱤᱱᱰᱟᱥᱴᱨᱤᱭᱟᱞᱤᱡᱮᱰ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾[᱒᱙]ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱟᱹᱣᱰᱤ ᱟᱹᱨᱤ ᱨᱮ ᱤᱱᱯᱷᱚᱨᱢᱮᱥᱚᱱ ᱴᱮᱠᱱᱚᱞᱚᱡᱤ, ᱴᱮᱠᱤᱠᱚᱢᱭᱩᱱᱤᱠᱮᱥᱚᱱ, ᱵᱟᱭᱚᱴᱮᱠᱱᱚᱞᱚᱡᱤ, ᱢᱮᱱᱩᱯᱷᱮᱠᱪᱟᱨᱤᱝ ᱟᱨ ᱤᱱᱰᱟᱥᱴᱨᱤᱡᱽ (ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱚᱱᱤᱠ, ᱢᱟᱥᱤᱱᱟᱨᱤᱢ ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱤᱠᱟᱞ, ᱚᱴᱚᱢᱚᱵᱟᱭᱤᱞ, ᱯᱷᱩᱰ ᱟᱨ ᱵᱮᱵᱽᱨᱤᱡᱽ) ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱮᱢᱟᱱ ᱮᱱᱮᱢ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾[᱓᱐] ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱥᱩᱨᱥᱩᱯᱩᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱩᱬ ᱠᱟᱹᱨᱜᱟᱲ ᱴᱚᱴᱷᱟ ᱫᱚ ᱚᱫᱩᱜᱳᱰᱤ, ᱵᱤᱫᱟᱫᱤ, ᱵᱳᱢᱢᱚᱱᱦᱚᱞᱞᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱵᱳᱢᱢᱟᱥᱟᱸᱫᱽᱨᱟ, ᱰᱚᱢᱞᱩᱨ, ᱦᱩᱰᱤ, ᱣᱚᱦᱟᱭᱤᱴᱯᱷᱤᱞᱰ, ᱰᱳᱰᱰᱟᱵᱚᱞᱞᱟᱯᱩᱨᱟ, ᱦᱳᱥᱠᱳᱴᱮ, ᱵᱤᱥᱮᱴᱴᱤᱦᱚᱞᱞᱤ, ᱭᱮᱞᱚᱦᱚᱸᱠᱟ, ᱤᱞᱮᱠᱴᱨᱚᱱᱤᱠ ᱥᱚᱦᱚᱨ, ᱯᱤᱱᱭᱟ, ᱠᱨᱤᱥᱱᱚᱨᱟᱡᱽᱯᱩᱨᱚᱢ, ᱵᱮᱞᱚᱱᱫᱩᱨ, ᱱᱚᱨᱥᱟᱯᱩᱨᱟ, ᱨᱟᱡᱟᱡᱤᱱᱚᱜᱚᱨ, ᱢᱤᱦᱟᱫᱮᱵᱽᱯᱩᱨᱟ ᱮᱢᱟᱱ ᱾[᱓᱑][᱓᱒] ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱫᱚ ᱜᱚᱲᱚ ᱵᱮᱯᱟᱨ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱷᱚᱱ ᱫᱚ ᱢᱤᱫᱴᱟᱹᱝ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ, ᱫᱤᱞᱞᱤ, ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ ᱟᱨ ᱪᱮᱱᱱᱟᱭ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱯᱷᱚᱨᱪᱭᱩᱱ ᱠᱚᱢᱯᱟᱹᱱᱤ ᱭᱟᱜ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱠᱷᱚᱱ ᱰᱮᱦᱮᱨ ᱮᱞᱮᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱚᱥᱴᱤᱝ ᱨᱮ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱢᱚᱬᱮᱭᱟᱜ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱠᱟᱱᱟ ᱾[᱓᱓]

ᱤᱱᱯᱷᱚᱥᱤᱥ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱫᱚ ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱨᱮ
ᱣᱦᱟᱭᱤᱴᱯᱷᱤᱞᱰ , ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱨᱮ ᱢᱚᱨᱥᱤᱰᱤᱡᱽᱼᱵᱮᱸᱡᱽ ᱟᱨ ᱮᱱᱰ ᱰᱤ
ᱨᱟᱡᱟᱡᱤᱱᱚᱜᱚᱨ ᱨᱮ ᱡᱮᱜᱮᱛ ᱵᱮᱯᱟᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ

ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱫᱚ ᱡᱤᱞᱤᱧ ᱚᱥᱟᱨ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱮᱥᱤᱭᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱥᱤᱞᱤᱠᱚᱱ ᱵᱷᱮᱞᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱠᱚ ᱢᱟᱱᱟᱣᱟ, ᱪᱮᱫᱟᱜ ᱪᱮ ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱢᱟᱨᱟᱝ ᱟᱭᱤᱴᱤ ᱦᱟᱵᱽ ᱢᱮᱱᱟᱭᱟ ᱾[᱓᱔] ᱤᱱᱯᱷᱚᱥᱤᱥ, ᱣᱤᱯᱨᱳ, ᱢᱟᱭᱤᱸᱰᱴᱨᱤ, ᱮᱢᱯᱷᱮᱥᱤᱥ, ᱯᱷᱞᱤᱯᱠᱟᱨᱴ, ᱢᱤᱱᱛᱨᱟ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱦᱮᱰᱠᱩᱣᱟᱴᱚᱨ ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾[᱓᱕]

ᱦᱮᱡ ᱥᱮᱱ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱦᱟᱦᱟᱨ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

The ᱠᱮᱢᱯᱮᱜᱚᱰᱟ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱫᱚ ᱫᱮᱵᱚᱱᱦᱚᱞᱞᱤ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ

ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱠᱮᱢᱯᱮᱜᱚᱰᱟ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱫᱚ ᱟᱹᱰᱤ ᱥᱩᱨ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱠᱟᱱᱟ, ᱱᱚᱣᱟ ᱥᱚᱦᱚᱨ ᱛᱟᱞᱢᱟ ᱠᱷᱚᱱ ᱔᱐ ᱠᱤᱞᱚᱢᱤᱴᱚᱨ (᱒᱕ ᱢᱤᱞ) ᱥᱟᱺᱜᱤᱧ ᱨᱮ ᱫᱮᱵᱚᱱᱦᱚᱞᱞᱤ ᱨᱮ ᱢᱮᱱᱟᱜᱼᱟ ᱾ ᱱᱚᱣᱟ ᱫᱚ ᱢᱟᱬᱟᱝ ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱡᱮᱡᱟᱹᱛᱤᱭᱟᱹᱨᱤ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱠᱚ ᱢᱮᱛᱟᱜᱼᱟ ᱛᱟᱦᱮᱸᱫ ᱾ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱫᱚ ᱒᱔ ᱢᱮ ᱒᱐᱐᱘ ᱥᱟᱞ ᱠᱷᱚᱱ ᱪᱟᱪᱞᱟᱣ ᱮᱦᱚᱵ ᱟᱠᱟᱱᱟ ᱟᱨ ᱜᱤ.ᱵᱷᱤ.ᱠᱮ ᱜᱩᱴ ᱟᱜ ᱟᱹᱭᱩᱨ ᱛᱮ ᱢᱤᱫ ᱠᱚᱱᱥᱚᱨᱴᱤᱭᱚᱢ ᱦᱚᱛᱮᱛᱮ managed ᱢᱤᱫ ᱯᱨᱟᱵᱷᱮᱴ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱯᱟᱥᱮᱱᱡᱚᱨ ᱦᱮᱡ ᱥᱮᱱ ᱟᱨ ᱮᱭᱟᱨ ᱴᱨᱮᱯᱷᱤᱠ ᱢᱚᱵᱽᱢᱮᱱᱴ (ᱮᱴᱤᱥᱤ) ᱨᱮ ᱫᱤᱞᱞᱤ ᱟᱨ ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ ᱛᱟᱭᱚᱢ ᱥᱤᱧᱚᱛ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱛᱮᱥᱟᱨ ᱟᱹᱰᱤ ᱵᱤᱡᱤ ᱩᱰᱟᱹᱱ ᱰᱟᱹᱦᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾

ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

  1. "Gaurav Gupta is new BBMP Commissioner". The Hindu. 31 March 2021.
  2. "History of BBMP". Bruhat Bengaluru Mahanagara Palike (BBMP). Archived from the original on 2 November 2020. Retrieved 20 May 2021.
  3. "Introduction - BMRDA". Bangalore Metropolitan Region Development Authority. Retrieved 20 May 2021.
  4. ᱔.᱐ ᱔.᱑ Bangalore Metropolitan/City Population section of "Bangalore Population Sex Ratio in Bangalore Literacy rate Bangalore". 2011 Census of India. Archived from the original on 26 January 2017.
  5. ᱕.᱐ ᱕.᱑ "The World's Cities in 2016" (PDF). United Nations. October 2016. p. 4. Archived (PDF) from the original on 12 January 2017. Retrieved 4 March 2017.
  6. "INDIA STATS : Million plus cities in India as per Census 2011". Press Information Bureau, Mumbai. National Informatics Centre. Archived from the original on 30 ᱡᱩᱱ 2015. Retrieved 20 ᱚᱜᱚᱥᱴ 2015.
  7. ᱛᱩᱢᱟᱹᱞ ᱦᱩᱲᱟᱹᱜ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named gdp
  8. "50th Report of the Commissioner for Linguistic Minorities in India (July 2012 to June 2013)" (PDF). Archived from the original (PDF) on 8 July 2016. Retrieved 14 January 2015.
  9. ᱛᱩᱢᱟᱹᱞ ᱦᱩᱲᱟᱹᱜ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named cnn-Dec2012
  10. ᱛᱩᱢᱟᱹᱞ ᱦᱩᱲᱟᱹᱜ:Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named Basavaraja
  11. "Karnataka (India): Districts, Cities, Towns and Outgrowth Wards – Population Statistics in Maps and Charts".
  12. "Ground water information booklet" (PDF). Central Ground Water Board, Ministry of Water Resources, Government of India. ᱰᱤᱥᱮᱢᱵᱚᱨ 2008. Archived (PDF) from the original on 17 ᱢᱮ 2012. Retrieved 16 ᱡᱩᱱ 2012.
  13. "Finance budget for 2007–08" (PDF). Government of Karnataka. Archived from the original (PDF) on 28 June 2007. Retrieved 28 June 2007.
  14. "District census handbook- Bangalore rural" (PDF). Directorate of census operations Karnataka. Archived (PDF) from the original on 14 November 2016. Retrieved 26 October 2017.
  15. "Census population" (PDF). Census of India. p. 21. Archived (PDF) from the original on 19 ᱢᱮ 2012. Retrieved 7 ᱡᱩᱱ 2008.
  16. "Provisional population totals, Census of India 2011" (PDF). Archived (PDF) from the original on 7 ᱢᱮ 2012. Retrieved 29 ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ 2011.
  17. "Urban Agglomerations/Cities having population 1 lakh and above" (PDF). Censusindia. The Registrar General & Census Commissioner, India. Archived (PDF) from the original on 13 ᱱᱚᱵᱷᱮᱢᱵᱚᱨ 2011. Retrieved 17 ᱚᱠᱴᱚᱵᱚᱨ 2011.
  18. "Cities having population 1 lakh and above" (PDF). censusindia.gov.in. Archived (PDF) from the original on 7 ᱢᱮ 2012. Retrieved 24 ᱡᱩᱞᱟᱭ 2012.
  19. "Banglori Dakhni: How a language associated with Hyderabad thrives in Bengaluru too". The News Minute (in ᱟᱝᱜᱽᱨᱮᱡᱤ). 2019-09-13. Retrieved 2021-07-25.
  20. "Kannadigas assured of all support". The Hindu. Chennai, India. 23 ᱡᱩᱞᱟᱭ 2004. Archived from the original on 30 ᱡᱩᱱ 2011. Retrieved 10 ᱢᱮ 2010.
  21. ᱒᱑.᱐ ᱒᱑.᱑ "Population By Religious Community – Karnataka" (XLS). Office of The Registrar General and Census Commissioner, Ministry of Home Affairs, Government of India. 2011. Archived from the original on 13 September 2015. Retrieved 13 September 2015..Click on arrow adjacent to state Karnataka so that a Microsoft excel document is downloaded with district wise population of different religious groups. Scroll down to BBMP (M. Corp. + OG) in the document at row no. 596.
  22. "Provisional Population Totals, Census of India 2011" (PDF). Government of India. Archived (PDF) from the original on 13 November 2011. Retrieved 28 December 2011.
  23. "Total Population, Slum Population ..." Archived from the original on 6 August 2007. Census of India, 2001. 2006. Government of India
  24. "C-16 Population By Mother Tongue - Town Level". censusindia.gov.in. Retrieved 2021-07-27. See BBMP (M Corp. +OG) (Part)
  25. Kaminsky, Arnold P.; Long, Roger D. (2011). India Today: An Encyclopedia of Life in the Republic: An Encyclopedia of Life in the Republic. Vol. 1 (reprint ed.). ABC-CLIO. p. 75. ISBN 978-0-313-37463-0.
  26. Brown, Keith; Ogilvie, Sarah (2010). Concise Encyclopedia of Languages of the World (revised ed.). Elsevier. p. 577. ISBN 978-0-08-087775-4.
  27. "Bengaluru: Economy, Industries, and Infrastructure". India Briefing News (in ᱟᱝᱜᱽᱨᱮᱡᱤ). 2019-03-22. Retrieved 2021-08-24.
  28. "'Bangalore will become the world's largest IT cluster by 2020'". @businessline (in ᱟᱝᱜᱽᱨᱮᱡᱤ). Retrieved 2021-08-16.
  29. "'Bangalore will become the world's largest IT cluster by 2020'". @businessline (in ᱟᱝᱜᱽᱨᱮᱡᱤ). Retrieved 2021-08-16.
  30. "Bengaluru: Economy, Industries, and Infrastructure". India Briefing News (in ᱟᱝᱜᱽᱨᱮᱡᱤ). 2019-03-22. Retrieved 2021-08-16.
  31. "Brief Industrial Profile of Bangalor Rural District" (PDF).{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  32. "Brief Industrial Profile of Bangalor District" (PDF).{{cite web}}: CS1 maint: url-status (link)
  33. "Bengaluru has become the hotspot for Fortune 500 giants, global companies to set up innovation centres". Business Insider. Retrieved 2021-08-16.
  34. "How Bangalore Became Asia's Silicon Valley". The Scalers (in ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟᱱ ᱟᱝᱜᱽᱨᱮᱡᱤ). 2020-06-24. Retrieved 2021-08-16.
  35. Shubham (2021-03-09). "Top 10 IT Companies in Bangalore in 2021 - StartUpCrow" (in ᱟᱢᱮᱨᱤᱠᱟᱱ ᱟᱝᱜᱽᱨᱮᱡᱤ). Retrieved 2021-08-16.

ᱵᱟᱦᱨᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

Script error: No such module "navboxes". ᱪᱷᱟᱸᱪ:Bangalore topics Script error: No such module "navboxes". Lat. and Long. 12°58′44″N 77°35′30″E / 12.97889°N 77.59167°E / 12.97889; 77.59167Script error: No such module "navboxes". ᱪᱷᱟᱸᱪ:ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱥᱚᱦᱨᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱪᱷᱟᱸᱪ:ᱵᱮᱸᱜᱽᱞᱳᱨ ᱨᱮ ᱟᱥᱲᱟ ᱠᱚ

Script error: No such module "navboxes".

ᱪᱷᱟᱸᱪ:Subject bar