ᱳᱰᱤᱭᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ

ᱣᱤᱠᱤᱯᱤᱰᱤᱭᱟ, ᱨᱟᱲᱟ ᱜᱮᱭᱟᱱ ᱯᱩᱛᱷᱤ ᱠᱷᱚᱱ
ᱳᱰᱤᱭᱟ
ଓଡ଼ିଆ, Oṛiā
ᱨᱟᱹᱲ[oɽɪˈaː]
ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱴᱷᱟᱶᱥᱤᱧᱚᱛ
ᱮᱞᱟᱠᱟᱳᱰᱤᱥᱟ, ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ
ᱡᱟᱹᱛᱳᱰᱤᱭᱟ ᱦᱚᱲ
ᱡᱟᱱᱟᱢ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱞᱮᱠᱟ
᱓᱕ ᱢᱤᱞᱤᱭᱚᱱ[᱑][᱒]
ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ: ᱔ ᱢᱤᱞᱤᱭᱚᱱ[᱑]
ᱚᱞ ᱛᱚᱦᱚᱨ
ᱳᱰᱤᱭᱟ ᱪᱤᱠᱤ
ᱳᱰᱤᱭᱟ ᱵᱨᱮᱞ
ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱢᱟᱱᱚᱛ
ᱟᱹᱢᱟᱹᱞᱮᱛ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱴᱚᱴᱷᱟ
 ᱥᱤᱧᱚᱛ (ᱳᱰᱤᱥᱟ)[᱓]
ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱳᱰ
ISO 639-1or
ISO 639-2ori
ISO 639-3ori – inclusive code
Individual codes:
ory – ᱳᱰᱤᱭᱟ
spv – ᱥᱟᱢᱵᱟᱞᱯᱩᱨᱤ
ort – ᱟᱹᱫᱤᱵᱟᱥᱤ ᱳᱰᱤᱭᱟ (ᱠᱳᱛᱤᱭᱟ)
dso – Desiya (duplicate of [ort])[᱔]
ᱜᱞᱳᱴᱳᱞᱳᱜᱽmacr1269  partial match[᱕]
ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱴᱚᱴᱷᱟ59-AAF-x

ᱳᱰᱤᱭᱟ ᱥᱮ ᱩᱲᱤᱭᱟ (ᱤᱝᱞᱤᱥ: Odia /əˈdiːə/ or Oriya /ɒˈriːə/; ᱳᱰᱤᱭᱟ: ଓଡ଼ିଆ) ᱫᱚ ᱢᱤᱫ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱤᱱᱫᱳᱼᱤᱣᱨᱳᱯᱤᱭᱟᱱ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱜᱟᱫᱮᱞ ᱨᱮᱱᱟᱜ ᱤᱱᱫᱳᱼᱟᱨᱡᱚ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱫᱚ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱨᱮᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱠᱚ ᱨᱚᱲᱼᱟ ।[᱖][᱗] ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱥᱟᱝ ᱯᱚᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱸᱜᱽᱞᱟ, ᱪᱷᱚᱛᱤᱥᱜᱚᱲ, ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ, ᱟᱱᱫᱷᱨᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱟᱨ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ (ᱥᱩᱨᱚᱴ[᱘]) ᱠᱚᱨᱤᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ ᱨᱚᱯᱚᱲᱟ ᱾ ᱱᱚᱶᱟ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱥᱚᱨᱠᱟᱨᱤ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ [᱙][᱑᱐][᱑᱑] [᱑᱒][᱑᱓][᱑᱔] ᱳᱰᱤᱭᱟ ᱫᱚ ᱛᱩᱨᱩᱭ ᱜᱚᱴᱟᱝᱟᱜ ᱵᱷᱟᱨᱚᱛᱤᱭᱚ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱞᱮᱠᱟᱛᱮ ᱥᱟᱥᱛᱨᱤᱭᱚ ᱢᱟᱱᱭᱚᱛᱟ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱫᱟ ᱾ [᱑᱕] [᱑᱖] [᱑᱗] [᱑᱘] [᱑᱙] [᱒᱐]

ᱨᱚᱯᱚᱲ ᱠᱟᱱ ᱴᱷᱟᱶ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱳᱰᱤᱭᱟᱹ ᱛᱮ ᱫᱚ ᱳᱰᱤᱥᱟ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱥᱩᱨ ᱥᱩᱯᱩᱨ ᱯᱚᱱᱚᱛ ᱠᱚᱨᱮ ᱦᱚᱸ ᱠᱚ ᱨᱚᱯᱚᱲ ᱵᱟᱲᱟᱜ ᱜᱮᱭᱟ ᱾ ᱯᱩᱪᱷᱤᱢ ᱵᱟᱝᱞᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱢᱮᱫᱽᱱᱤᱯᱩᱨ ᱥᱟᱝ ᱟᱨ ᱦᱚᱸ ᱟᱭᱢᱟ ᱡᱟᱭᱜᱟ, ᱡᱷᱟᱨᱠᱷᱚᱸᱰ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱤᱝᱦᱚᱵᱷᱩᱢᱤ ᱦᱚᱱᱚᱛ, ᱟᱱᱫᱷᱨᱚ ᱯᱨᱚᱫᱮᱥ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱨᱤᱠᱟᱠᱩᱞᱚᱢ, ᱵᱤᱡᱚᱭᱱᱚᱜᱚᱨ ᱟᱨ ᱵᱤᱥᱟᱠᱷᱟᱯᱟᱴᱱᱟᱢ ᱦᱚᱱᱚᱛ, ᱪᱷᱚᱛᱤᱥᱜᱚᱲ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱟᱢᱟᱝ ᱦᱚᱱᱚᱛ ᱟᱨ ᱱᱟᱜᱽᱯᱩᱨ ᱴᱷᱟᱶ ᱠᱚᱨᱮ ᱳᱰᱤᱭᱟᱹ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱪᱟᱹᱞᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱜᱩᱡᱽᱨᱟᱴ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱥᱩᱨᱚᱴ ᱫᱚ ᱫᱚᱥᱟᱨ ᱴᱷᱟᱶ, ᱡᱟᱦᱟᱸ ᱨᱮ ᱡᱟᱹᱥᱛᱤ ᱳᱰᱤᱭᱟᱹ ᱛᱮᱠᱚ ᱨᱚᱯᱚᱲᱟ ᱾ ᱚᱱᱟ ᱵᱟᱹᱜᱤ ᱠᱟᱛᱮ ᱵᱟᱸᱜᱽᱞᱳᱨ, ᱦᱟᱭᱫᱽᱨᱟᱵᱟᱫᱽ, ᱯᱚᱸᱰᱤᱪᱮᱨᱤ, ᱪᱮᱱᱱᱟᱭ, ᱜᱳᱣᱟ, ᱢᱩᱢᱵᱟᱭ, ᱡᱟᱢᱥᱮᱫᱽᱯᱩᱨ, ᱵᱚᱨᱳᱫᱟ, ᱨᱟᱭᱯᱩᱨ, ᱚᱦᱢᱚᱫᱟᱵᱟᱫᱽ, ᱫᱤᱞᱞᱤ, ᱠᱚᱞᱠᱟᱛᱟ, ᱠᱷᱚᱲᱚᱜᱽᱯᱩᱨ, ᱜᱩᱣᱟᱦᱟᱴᱤ, ᱯᱩᱱᱮ ᱟᱨ ᱥᱤᱞᱵᱷᱟᱥᱟ ᱠᱚᱨᱮ ᱳᱰᱤᱭᱟᱹ ᱨᱚᱲ ᱫᱚ ᱪᱟᱹᱞᱩᱜ ᱠᱟᱱᱟ ᱾

ᱩᱪᱷᱟᱹᱱ ᱴᱷᱟᱶ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

ᱳᱰᱤᱭᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱯᱩᱭᱞᱩ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱫᱚ ᱵᱟᱝ ᱵᱟᱰᱟᱭ ᱠᱟᱱ ᱨᱮᱦᱚᱸ ᱫᱷᱤᱨᱤ ᱜᱚᱸᱜᱷᱚᱨ ᱠᱚᱨᱮ ᱚᱞ ᱥᱚᱫᱚᱨ ᱠᱟᱱ ᱚᱱᱚᱞ ᱠᱚ ᱜᱮ ᱯᱟᱸᱡᱟ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ ᱠᱚᱲᱟᱦᱟᱸᱰᱤ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱜᱩᱰᱟᱦᱟᱸᱰᱤ ᱠᱷᱚᱱ, ᱒᱐ ᱦᱚᱡᱟᱨ ᱵᱚᱪᱷᱚᱨ ᱢᱟᱬᱟᱝ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱪᱤᱛᱟᱹᱨ[᱒᱑], ᱱᱩᱣᱟᱯᱚᱰᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱑᱐ ᱦᱚᱡᱟᱨ ᱵᱚᱪᱷᱚᱨ ᱞᱟᱦᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱪᱤᱛᱨᱚᱞᱤᱯᱤ[᱒᱒] ᱟᱨ ᱡᱷᱟᱨᱥᱩᱜᱩᱰᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱵᱤᱠᱨᱚᱢᱠᱷᱳᱞᱚ ᱠᱷᱚᱱ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱱ ᱓᱕᱐᱐ ᱵᱚᱪᱷᱚᱨ ᱞᱟᱦᱟ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱜᱚᱝᱜᱷᱚᱨ ᱚᱱᱚᱞ ᱠᱚ[᱒᱓] ᱫᱚ ᱳᱰᱤᱭᱟ ᱯᱟᱹᱨᱥᱤ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱮᱛᱚᱦᱚᱵ ᱢᱮᱱᱛᱮ ᱠᱚ ᱢᱚᱱᱮᱭᱟ ᱾ ᱡᱳᱜᱤᱬᱚᱴᱷᱚ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱚᱱᱚᱞ ᱨᱮ ᱧᱟᱢ ᱟᱠᱟᱱ “ଠ” ᱫᱚ ᱟᱭᱢᱟ ᱞᱮᱠᱟᱱᱟᱜ ᱯᱟᱹᱨᱟᱤ ᱨᱮᱭᱟᱜ ᱪᱤᱠᱤ ᱨᱮ ᱧᱟᱢ ᱠᱟᱱᱟ ᱾ [᱒᱔][᱒᱕]

ᱨᱚᱯᱚᱲᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

  • ᱳᱰᱤᱭᱟ ᱛᱮ ᱨᱚᱯᱚᱲᱚᱜ ᱠᱟᱱ ᱦᱚᱲ ᱠᱚᱣᱟᱜ ᱦᱤᱥᱟᱹᱵᱽ:
  • ᱓,᱓᱐,᱑᱗,᱔᱔᱖ (᱒᱐᱐᱑)[᱒᱖]
  • ᱓,᱗᱕,᱒᱑,᱓᱒᱔ (᱒᱐᱑᱑)[᱒᱗]
  • ᱴᱷᱟᱶ: ᱳᱰᱤᱥᱟ (ᱵᱷᱟᱨᱚᱛ)

ᱥᱟᱹᱠᱷᱭᱟᱹᱛ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]

  1. ᱑.᱐ ᱑.᱑ ᱪᱷᱟᱸᱪ:E22
  2. "Scheduled Languages in descending order of speaker's strength – 2011" (PDF). Registrar General and Census Commissioner of India.
  3. Bureau, Odishatv. "Odia as official language from tomorrow; linguists doubtful on efficacy of Act | Odisha Television Limited". odishatv.in. Retrieved 16 August 2016.
  4. Hammarström (2015) Ethnologue 16/17/18th editions: a comprehensive review: online appendices
  5. Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, eds. (2017). "Macro-Oriya". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History. {{cite book}}: Unknown parameter |chapterurl= ignored (help)
  6. CENSUS OF INDIA 2011. "LANGUAGE" (PDF). Government of India. p. 12.
  7. Mahapatra, B. P. (2002). Linguistic Survey of India: Orissa (PDF). Kolkata, India: Language Division, Office of the Registrar General. p. 14. Retrieved 20 February 2014.
  8. Om Gupta (1 April 2006). Encyclopaedia of India, Pakistan and Bangladesh. Gyan Publishing House. ISBN 978-81-8205-389-2.
  9. Oriya gets its due in neighbouring state Archived ᱒᱐᱑᱒-᱐᱘-᱑᱕ at the Wayback Machine. Sep 04, 2011
  10. Naresh Chandra Pattanayak.Oriya second language in Jharkhand Archived ᱒᱐᱑᱑-᱑᱑-᱐᱗ at the Wayback Machine..Sep 1, 2011
  11. Bengali, Oriya among 12 dialects as 2nd language in Jharkhand.PTI 31 August 2011
  12. "Oriya gets its due in neighbouring state- Orissa- IBNLive". Ibnlive.in.com. 2011-09-04. Archived from the original on 2012-08-15. Retrieved 2012-11-29.
  13. Naresh Chandra Pattanayak Sep 1, 2011, 08.04am IST (2011-09-01). "Oriya second language in Jharkhand - Times Of India". Articles.timesofindia.indiatimes.com. Archived from the original on 2011-11-07. Retrieved 2012-11-29.{{cite web}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link)
  14. "Bengali, Oriya among 12 dialects as 2nd language in Jharkhand". daily.bhaskar.com. 2011-08-31. Retrieved 2012-11-29.
  15. "Odia gets classical language status". The Hindu. 20 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  16. "Odia set to become classical language". Rediff.com. 20 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  17. "Cabinet nod for Odia as classical language". Yahoo News. 20 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  18. "Decks cleared for Odia to get classical status". The Odisha Sun Times. 20 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  19. Swetapadma, Mohapatra (August 2013). Recognition of Classical Status for Odia Language (PDF). Government of Odisha. p. 92-93.
  20. Misra, Surya Narayan. Language and Language Policy in India (PDF). Odisha Review.
  21. Nilamani Senapati, Orissa District Gazetteers, Kalahandi. Pri-Historical Site of Gudahandi. Bhubaneswar: Government of Odisha. p. 35.
  22. Nilamani Senapati, Orissa District Gazetteers, Kalahandi. Pri-Historical Site of Gudahandi. Bhubaneswar: Government of Odisha. p. 35-36.
  23. Jayaswal, K.P. (1933). "The Vikramkhol Inscriptin". The Indian antiquary. LXII: 58-60.
  24. Prusty, Subrat Kumar (2011). Comprehensive Criticism of Odia Language and Literature (2 ed.). Cuttack, Odisha: A.K. Mishra Publishers pvt.Ltd. p. 2-9. ISBN 978-81-921347-1-0.
  25. Dr. DP Pattanayak, Dr. Subrat Kumar Prusty. Classical Odia (1 ed.). New Delhi: KIS Foundation. p. 16. ISBN 978-81-925616-3-9.
  26. http://censusindia.gov.in/Census_Data_2001/Census_Data_Online/Language/Statement1.htm
  27. CENSUS OF INDIA 2011. "LANGUAGE" (PDF). Government of India. p. 7.

ᱵᱟᱨᱦᱮ ᱡᱚᱱᱚᱲ[ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ | ᱯᱷᱮᱰᱟᱛ ᱥᱟᱯᱲᱟᱣ]